شناخت دانش آموزان امروزی و چالش های تربیت

با توجه به تحولات پرشتاب فناورانه، اجتماعی و فرهنگی دهه های اخیر، نسل جدید دانش آموزان با ویژگی های شناختی، عاطفی و هویتی متمایزی ظهور کرده است که پارادایم های سنتی تعلیم و تربیت را با چالش های بنیادین مواجه می سازد. بر این اساس، هدف اصلی این پژوهش نظری، تبیین و تحلیل مفهومی مختصات روان شناختی و جامعه شناختی دانش آموزان امروزی و واکاوی چالش های اساسی فراروی نظام تربیتی در مواجهه با این نسل است. یافته های مفهومی پژوهش نشان می دهد که هویت سیال و چندپاره، زیست دوگانه در جهان واقعی و مجازی، گذار از اقتدار عمودی به تعامل شبکه ای، و تغییر در منابع کسب معرفت و الگوهای مرجعیت، از جمله مهم ترین خصایص این نسل به شمار می رود. این ویژگی ها ضمن ایجاد فرصت های نوین، چالش هایی جدی همچون کاهش عمق تمرکز، آسیب پذیری در برابر اطلاعات نادرست، بحران معنا، و ضعف در مهارت های ارتباطی عمیق را به همراه داشته است. این تحلیل در نهایت بر لزوم گذار از رویکردهای آموزشی یک سویه و مبتنی بر انتقال صرف دانش به الگوهای تربیتی تعاملی، انعطاف پذیر و مهارت محور که بر تقویت تفکر انتقادی، سواد رسانه ای و تاب آوری روانی-اجتماعی متمرکز باشد، تاکید می ورزد. نتایج این مطالعه می تواند برای سیاست گذاران آموزشی، طراحان برنامه های درسی و مربیان در جهت توسعه راهبردهای تربیتی متناسب با اقتضائات نسل جدید راهگشا بوده و افق های جدیدی را برای پژوهش های میان رشته ای در حوزه علوم تربیتی، جامعه شناسی و روان شناسی بگشاید.

کلیدواژه ها:

دانش آموزان معاصر ، چالش های تربیتی ، روانشناسی تربیتی ، جامعه شناسی آموزش ، نسل جدید.