نگاهی تحلیلی به حرف اضافه«به» وکاربردها ومعانی آن در مرزبان نامه سعدالدین وراوینی

چنین به نظر می­رسد، حروف اضافه  از این جهت که تکواژهای تهی وغیرقاموسی­اند و مفهوم و دلالتی ثابت دارند، کمتر دستخوش تحول می­شوند؛ اما دقت و تامل در این مقوله زبان نشان می­دهد که این نوع دستوری، کمتر از دیگر مقوله­ها، تحول و تطور نمی­پذیرد وگذشت زمان، ریخت، صورت، معنا و حوزه دلالت آن­ها را تغییر می­دهد. حروف، با گذشت زمان در دلالت ضعیف می­شوند و باید دوباره آن­ها را تقویت کرد. حروف اضافه فارسی در قرون شکل­گیری وتکوین زبان فارسی، دلالت­های متعدد و مختلف داشته­اند که به مرور زمان به­ویژه در زمان حاضر، معنا و دلالت آن­ها، منحصر وگاه خاص شده است؛ البته برخی نظریه­های زبان­شناسی برآنند که قضیه برعکس است. خلاصه اینکه حروف اضافه، با گذشت زمان، به­خصوص دوره حاضر، معانی متعدد و متنوعی را به خود گرفته­اند. در این مقاله به بررسی کاربرد حرف اضافه «به» در مرزبان نامه سعدالدین وراوینی پرداخته شده و دلالت­ها و معانی مختلف آن همراه با ذکر شواهد مطرح شده است. حرف اضافه «به» بیش از هزار و سیصد بار، در مرزبان­نامه با معانی و مفاهیم متعدد به­کار رفته و حوزه دلالت آن بیشتر از دلالت­های امروزین آن در زبان فارسی است. به طور کلی معانی و کاربردهای این حرف از قرن هفتم تا به امروز به سمت تخصیص و کاهش حرکت کرده است.

کلیدواژه ها:

حرف اضافه «به» ، معنا ، دلالت ، مرزبان نامه ، دستور زبان فارسی