فیزیولوژی کلسیم و مدیریت مصرف آن در باغ های مرکبات

هدف از این بررسی، ارزیابی مدیریت کوددهی کلسیم برای درختان مرکبات بود. این ارزیابی می­تواند به شناخت بهتر نیاز به کلسیم، مقدار و زمان مصرف آن، روند جذب و انتقال کلسیم به برگ­ها و میوه­ها در این درختان منجر شود که در  بهبود کیفیت میوه­ها بسیار موثر است. کلسیم پس از پتاسیم و نیتروژن بیشترین غلظت در میوه مرکبات دارد اما اولین عنصر از نظر مقدار، در بیوماس درختان مرکبات است (بیشتر از پتاسیم و نیتروژن). مقدار کلسیمی که توسط مرکبات برداشت می­شود حدود ۵۵۰ تا ۶۰۰ گرم به ازای هر تن میوه تازه است. پس از تشکیل میوه، میوه­چه­های در حال توسعه، نیاز فوری و پایدار به کلسیم دارند که توسط آوندهای چوبی تامین می شود که شدیدا به تعرق از سطح این بافت­ها و اندام­ها وابسته است. بنابراین، شرایط اقلیمی و مدیریتی نامناسب مانند تنش خشکی، تنش مانداب، تنش گرما، کمبود ساعات آفتابی، رطوبت نسبی زیاد، مصرف زیاد کودهای شیمیایی به ویژه نیتروژن و پتاسیم در مرحله اول رشد میوه، احتمال کمبود کلسیم در این بافت­های در حال توسعه را تشدید می­کند. نتایج پژوهش­های مختلف نشان داده است که مناسب­ترین زمان برای مصرف و افزایش کلسیم میوه­ها در درختان مرکبات، مرحله اول و اوایل مرحله دوم رشد میوه است و پس از آن راندمان انتقال کلسیم به میوه­ها به شدت کاهش می­یابد. از طرفی کلسیم بیشترین تاثیر در سفتی بافت میوه­ها، کاهش روند نرم شدن و کاهش وزن میوه­ها در طول دوره ذخیره­سازی، کاهش ناهنجاری­های فیزیولوژیک و کاهش درصد پوسیدگی میوه­ها در دوره انبارمانی دارد. بنابراین هدف از مدیریت کوددهی کلسیم، اطمینان از دریافت بهینه کلسیم توسط میوه­ ها، افزایش کیفیت و بازارپسندی میوه­ها، پایداری تولید، کاهش ناهنجاری­های فیزیولوژیک، افزایش زمان انبارمانی و حفظ کیفیت آن­ها در طی دوره انبارمانی است. لذا توصیه می شود که باغ داران، مدیریت مصرف کلسیم (محلول­پاشی یا کودآبیاری) در مرحله اول و اوایل تا اواسط مرحله دوم انجام دهند و از کوددهی در اواخر مرحله دوم رشد میوه، کوددهی قبل از برداشت و غوطه­وری میوه­های مرکبات در محلول کلسیم پس از برداشت اجتناب کنند.

کلیدواژه ها:

روند جذب کلسیم ، فنولوژی رشد میوه ، کودهای کلسیم ، نیاز کلسیم