آب ژرف، چالش ها و راهبردها

آب به عنوان نیاز اولیه انسان، نه تنها به عنوان یک نیاز اساسی برای بشریت مجسوب میگردد بلکه تمام جوانب زندگی بشر را از جمله اجتماعی، اقتصادی، سیاسی، زیست محیطی و حتی امنیتی را شامل میشود. با توجه به بحران آب که بسیاری از کشورها از جمله ایران را تحت الشعاع قرار داده است مطالعات و تحقیقات جدید رو به استفاده از منابع غیرمتعارف و جدید آورده است. که یکی از این منابع آبهای زیرزمینی ژرف میباشند که طی پنجاه سال اخیر به علت وسعت، حجم و کیفیت مورد توجه قرار گرفته اند. با توجه به اهمیت و جذابیت آب های ژرف مخصوصا در منطقه سیستان در این پژوهش به بررسی کلیات آب ژرف و کاربرد و تاثیر آن در منطقه سیستان پرداخته شده است. نتایج بیانگر این است که کشورهای مختلفی در این زمینه بسته به نیاز خود در مصارف صنعت، کشاورزی و شرب اقدامات قابل ملاحظه ی مطالعاتی و حتی بهره برادری انجام داده اند. بهره برداری از منابع آب ژرف در کشور ایران از سال 1395 مطرح و به طور خاص در منطقه سیستان به علت خشکسالی های مکرر و مشکلات عدیده برای مردم منطقه از سال 1396 حفاری و مطالعات چاه های آب ژرف آغاز گردیده و تا کنون سه حلقه چاه در منطقه سیستان حفر گردیده است. نتایج حاصل از آب استحصالی از چاه ژرف 1 سیستان مطلوب نبوده و دارای شوری و دمای بالایی است اما این نتایج حاکی از بهبود شرایط نسبی کیفیت در چاه های ژرف بعدی 2 و 3 می باشد. هر چند استفاده از این آب مزایایی مانند دستیابی به تکنولوژی و دانش جدید بومی، تعیین مرزهای آبی، شناخت منابع جدید، ظرفیت آب های زیرزمینی منطقه و تعیین عمق و امکان استفاده از آن را مشخص می کند، اما لازم است مطالعات در این زمینه بسیار دقیق و کافی صورت گیرد و مواردی همچون هزینه حفاری، تاسیسات و نگهداری، پیامدهای زیست محیطی، کیفیت و میزان آب، تجدیدپذیری و میزان آلودگی های همراه به طور دقیق مشخص گردد.

کلیدواژه ها:

آب ژرف ، آب های فسیلی ، بحران آب ، سیستان