نقش فضای مجازی در تقویت یا تضعیف مهارتهای اجتماعی نوجوانان

امروزه فضای مجازی به عنوان یکی از مهمترین ابعاد زندگی روزمره نوجوانان، تاثیرات گسترده ای بر جنبه های مختلف رشد فردی و اجتماعی آنان دارد. هدف از پژوهش حاضر بررسی ابعاد گوناگون نقش فضای مجازی در تقویت یا تضعیف مهارتهای اجتماعی نوجوانان و شناسایی عوامل موثر بر نحوه این تاثیر گذاری بوده است. این مطالعه با روش مرور منابع، علمی تحلیل دادههای حاصل از پرسشنامه و مصاحبه های هدفمند با نوجوانان، والدین و مشاوران انجام شد. یافتههای تحقیق نشان داد که فضای مجازی به خودی خود ابزاری خنثی است و پیامدهای مثبت یا منفی آن به نحوه استفاده نوجوانان، سطح سواد رسانه ای، کیفیت نظارت والدین و شرایط محیطی بستگی دارد. از جمله اثرات مثبت فضای مجازی میتوان به تقویت اعتماد به نفس، گسترش روابط اجتماعی و تسهیل دسترسی به گروه های حمایتی اشاره کرد. در مقابل، استفاده افراطی و بدون هدایت صحیح میتواند منجر به کاهش تعاملات واقعی، وابستگی روانی، ضعف در مهارتهای ارتباطی چهره به چهره و افزایش احتمال بروز سوء تفاهمهای ارتباطی شود. نتایج این پژوهش تاکید می کند که برای بهره مندی نوجوانان از ظرفیتهای فضای مجازی در راستای رشد مهارتهای اجتماعی، طراحی برنامههای آموزشی برای ارتقای سواد رسانه ای، ایجاد محدودیتهای منطقی و تقویت روابط عاطفی در خانواده و مدرسه ضروری است. در نهایت، پژوهش حاضر میتواند مبنایی برای سیاست گذاریهای فرهنگی و آموزشی در جهت استفاده آگاهانه و مسئولانه از فضای مجازی توسط نسل نوجوان باشد.

کلیدواژه ها:

فضای مجازی ، مهارتهای اجتماعی ، نوجوانان ، سواد رسانه ای ، تعاملات اجتماعی