روایت پژوهی: بررسی مشکلات و چالشهای تدریس ادبیات فارسی در مدارس

روایت پژوهی به عنوان یک روش تحقیق کیفی با تمرکز بر تجارب زیسته و روایتهای شخصی، معلمان امکان بررسی عمیق و دقیق مشکلات و چالشهای تدریس ادبیات فارسی در مدارس ایران را فراهم می سازد. این روش با گردآوری و تحلیل روایتهای معلمان، به شناسایی موانع اصلی در فرآیند آموزش این درس پرداخته است. از جمله چالشهای کلیدی شناسایی شده می توان به محتوای سنگین و غیرجذاب کتابهای درسی، به ویژه متون کهن با زبان پیچیده و واژگان دشوار اشاره کرد که اغلب برای دانش آموزان امروزی غیرقابل فهم و دور از واقعیتهای زندگی روزمره است. همچنین استفاده از روشهای سنتی و معلم محور در تدریس، که بر حفظ اشعار و معانی متون متمرکز است، فرصت های خلاقیت و تفکر انتقادی را از دانش آموزان سلب می کند. عدم ارتباط محتوای ادبیات فارسی با نیازهای روز دانش آموزان، به ویژه کم توجهی به ادبیات معاصر، از دیگر مشکلات برجسته است که به کاهش انگیزه و علاقه مندی دانش آموزان منجر شده است. علاوه بر این، کمبود دوره های آموزشی حرفه ای برای معلمان که توانایی آنها را برای به کارگیری روشهای نوین تدریس محدود می کند و موانع ساختاری نظیر کمبود زمان در برنامه درسی، تعداد زیاد دانش آموزان در کلاس و نبود امکانات آموزشی مانند کتابخانه های مجهز یا ابزارهای دیجیتال، به ویژه در مناطق محروم، از دیگر چالشهای مطرح شده در روایتهای معلمان است. این مطالعه با تکیه بر تحلیل روایتها، راهکارهایی عملی برای بهبود وضعیت تدریس ادبیات فارسی پیشنهاد می دهد. بازنگری محتوای کتابهای درسی با گنجاندن متون معاصر و مرتبط با زندگی دانش آموزان، بهره گیری از فناوری های نوین آموزشی مانند ویدئوهای تعاملی و نرم افزارهای یادگیری، تقویت آموزش حرفه ای معلمان از طریق برگزاری کارگاههای مداوم و طراحی فعالیتهای خلاقانه برای ایجاد ارتباط بین ادبیات و زندگی روزمره، از جمله این راهکارهاست. این پژوهش بر ضرورت اصلاحات ساختاری و محتوایی در نظام آموزشی ادبیات فارسی تاکید دارد تا این درس به تجربه ای جذاب تر و موثرتر برای دانش آموزان تبدیل شود و نقش آن در تقویت هویت فرهنگی و مهارتهای زبانی به طور کامل محقق گردد.

کلیدواژه ها:

روایت ، پژوهی ، تدریس ادبیات فارسی ، چالشهای آموزشی ، کتابهای درسی ، روشهای نوین تدریس ، آموزش حرفه ای معلمان