بررسی جامع برنامههای آموزشی مدارس ویژه دانش آموزان با نیازهای خاص رویکردها، چالشها و فرصتها برای بهبود فرآیند یادگیری و توسعه فردی

آموزش دانش آموزان با نیازهای خاص یکی از حوزه های مهم و حساس نظامهای آموزشی محسوب میشود که مستلزم طراحی برنامه های آموزشی هدفمند تخصصی و متناسب با ویژگیهای فردی این گروه از فراگیران است. هدف این مقاله مروری بررسی جامع و تحلیل نظام مند برنامههای آموزشی ارائه شده در مدارس ویژه دانش آموزان با نیازهای خاص در ایران شناسایی چالشهای اجرایی و معرفی فرصتهای نوین برای ارتقای کیفیت یادگیری و توسعه فردی این دانش آموزان میباشد. این مطالعه بر پایه مرور منابع علمی منتشر شده در بازه زمانی ۱۳۷۱ تا ۱۴۰۳ صورت گرفته است. دادهها از پایگاههای معتبر علمی از جمله سیویلیکا، نشریه تعلیم و تربیت استثنایی رشد تکنولوژی آموزشی و سایر منابع چاپی معتبر داخلی گردآوری و با روش تحلیل محتوای کیفی بررسی شدند. یافته های این پژوهش نشان میدهند که بسیاری از برنامه های آموزشی، فعلی فاقد انسجام کافی و انعطاف پذیری لازم در پاسخ به تفاوتهای فردی دانش آموزان استثنایی هستند چالشهایی چون کمبود نیروی انسانی متخصص عدم وجود محتوای متناسب با نیازهای شناختی و روانی و ضعف زیرساختهای فناورانه از مهمترین موانع اجرای موثر این برنامه ها هستند با این حال فرصتهای مناسبی برای بهبود این وضعیت وجود دارد؛ از جمله توسعه فناوریهای آموزشی هوشمند بهره گیری از آموزش رایانه محور طراحی برنامه های توانبخشی ترکیبی و توانمندسازی معلمان از طریق آموزشهای حرفه ای هدفمند در پایان راهکارهایی چون بازطراحی برنامه ها بر اساس نیازسنجی واقعی، تقویت تعامل خانواده ها با مدارس و تدوین سیاستهای حمایتی از معلمان پیشنهاد میگردد. نتایج این مطالعه میتواند برای سیاستگذاران مدیران آموزشی و پژوهشگران حوزه آموزش ویژه سودمند باشد.

کلیدواژه ها:

دانش آموزان با نیازهای ، خاص ، مدارس استثنایی ، برنامه آموزشی ، آموزش فرد محور ، فناوری آموزشی ، یادگیری تطبیقی ، توانمندسازی معلمان ، آموزش ویژه