مروری بر کارآمدی درمان شناختی- رفتاری مبتنی بر ذهن آگاهی در بهبود مهارتهای تنظیم هیجانی و کاهش افکار منفی تکرارشونده در اختلالات مصرف مواد

در سالهای اخیر مداخلات مبتنی بر ذهن آگاهی به ویژه درمان شناختی رفتاری مبتنی بر ذهن آگاهی (MBCT) به عنوان یکی از موثرترین روشهای مداخله در حوزه اختلالات روانی و اعتیاد مطرح شده اند. این مطالعه مروری با هدف اثربخشی MBCT بررسی در بهبود مهارتهای تنظیم هیجانی و تعدیل افکار منفی تکرار شونده در افراد مبتلا به اختلال مصرف مواد انجام شد. دادهها از طریق جستجو در پایگاههای داده داخلی و بینالمللی گردآوری شدند و مطالعات منتشر شده از سال ۱۳۹۵ تا ۱۴۰۳ مورد مرور قرار گرفتند. یافته ها حاکی از آن بود که برنامه های آموزشی مبتنی بر ذهن آگاهی موجب کاهش معنیدار افکار خودآیند منفی نشخوار فکری خود انتقادی و همچنین دشواریهای تنظیم هیجانی در گروههای مختلف سنی و جنسیتی شدهاند این مداخله با افزایش هوشیاری از لحظه حال، کاهش واکنشهای خودکار به افکار و هیجانات منفی و توسعه استراتژیهای مقابله سازگارانه، زمینه ساز کاهش ولع مصرف و عود در معتادان بوده است. همچنین این روش به عنوان یک راهبرد موثر در مدیریت هیجانات منفی و تعدیل الگوهای شناختی ناکارآمد مطرح شده و میتواند به طور موفقیت آمیزی در مراحل مختلف درمان اعتیاد به کار رود این یافته ها ضرورت توسعه و گسترش برنامه های مبتنی بر ذهن آگاهی در نظامهای درمانی داخل کشور را برجسته میکنند به ویژه با توجه به وجود شواهدی از افزایش انگیزه درمانی و کاهش عود در افراد تحت مداخله ،بنابراین درمان شناختی رفتاری مبتنی بر ذهن آگاهی میتواند به عنوان یک روش مکمل و موثر در مدیریت هیجانات و تعدیل افکار منفی در اختلال مصرف مواد مورد استفاده قرار گیرد.

کلیدواژه ها:

درمان شناختی- رفتاری مبتنی بر ذهن آگاهی ، تنظیم هیجان ، افکار منفی تکرار شونده ، اختلال مصرف مواد ، مداخلات ذهن آگاهی