تبیین مفهوم حمله مسلحانه وجایگاه حملات تروریستی سایبری در حقوق بین الملل

گسترش روزافزون فضای سایبری و وابستگی فزاینده دولت ها به زیرساخت های دیجیتال، مفاهیم سنتی حقوق بین الملل را با چالش های پیچیده ای مواجه کرده است؛ به ویژه در زمینه تشخیص حملات سایبری با ماهیت تروریستی به عنوان «حمله مسلحانه» و ارزیابی مشروعیت اعمال «دفاع مشروع» طبق ماده ۵۱ منشور ملل متحد. این مقاله با تمرکز بر خلا موجود در تعریف روشن و جامع از حمله مسلحانه در حقوق بین الملل، به بررسی تطبیقی جایگاه حملات تروریستی سایبری در کنار حملات سنتی پرداخته و سه رویکرد نظری ابزارمحور، هدف محور و اثرمحور—در تحلیل ماهیت این حملات را بررسی می کند. همچنین با تحلیل دستورالعمل تالین، به معیارهایی چون شدت، گستره، آثار تخریبی و قابلیت انتساب حمله به دولت توجه شده که نقش تعیین کننده ای در تشخیص وصف مسلحانه حملات سایبری دارند.یافته ها نشان می دهد که با وجود برخی ویژگی های هم سنگ با حملات متعارف، حملات سایبری به دلیل دشواری در انتساب، نبود آسیب فیزیکی فوری در بسیاری موارد، و فقدان رویه قضایی بین المللی منسجم، همچنان در مرز مبهم بین عملیات خرابکارانه و حمله مسلحانه قرار دارند. این ابهام، اعمال دفاع مشروع را با چالش هایی جدی مواجه کرده و امکان سوء استفاده از فضای حقوقی موجود را افزایش داده است. مقاله نتیجه می گیرد که برای مقابله موثر با تهدیدات فزاینده سایبری، تدوین قواعد الزام آور بین المللی، تقویت همکاری های چندجانبه، و توسعه سازوکارهای روشن در زمینه انتساب، ارزیابی شدت حمله و مشروعیت پاسخ متقابل، ضروری و فوری است.

کلیدواژه ها:

حمله سایبری ، حمله مسلحانه ، حقوق بین الملل ، تروریسم سایبری ، دستورالعمل تالین