فهم ذهنیت زنان معترض از علل و پیامدهای کنش های اعتراضی، مطالعه ای کیفی از زنان معترض زندانی در شهر یزد

جنبش های اجتماعی در دهه های اخیر به عنوان پدیده هایی گسترده و تاثیرگذار در جوامع مدرن ظاهر شده اند. این جنبش ها به دلیل بهره گیری از ساختارهای شبکه ای، ابزارهای دیجیتال و الگوهای کنشگری متفاوت از جنبش های سنتی با عنوان «جنبش های اجتماعی جدید» شناخته می شوند. ماهیت غیرمتمرکز، انعطاف پذیری در سازمان دهی و استفاده گسترده از فناوری های ارتباطی مدرن از ویژگی های برجسته این نوع جنبش ها به شمار می روند. این خصوصیات نه تنها نحوه شکل گیری و گسترش آنها را تغییر داده، بلکه بر الگوهای قدرت، گفتمان عمومی و رفتار سیاسی نیز تاثیرات عمیقی گذاشته است. جامعه ایران به واسطه تجربه جنبش های فراگیر در طی سال های اخیر به «جامعه جنبش» بدل گشته است و زنان در این میان حضور چشم گیرتری دارند. به ویژه در اعتراضات سال ۱۴۰۱ این امر به وضوح قابل رویت بود. این پژوهش با روش کیفی به دنبال فهم ذهنیت زنان معترض از علل و پیامدهای کنش های اعتراضی زنان است. داده ها با استفاده از مصاحبه نیمه ساختاریافته با ۸ نفر از زنان شرکت کننده در اعتراضات ۱۴۰۱ صورت گرفت. معیار شمول در مصاحبه، تجربه اعتراض خیابانی و حکم زندان بوده است که نشان دهنده استواری و پایداری در هویت اعتراضی است. پس از انجام مصاحبه و تحلیل داده ها ۷ مضمون اصلی شامل «باور به کنش های زنان»، «چالش های دائمی»، «سرمایه اکتسابی از کنش اعتراضی»، «آلترناتیوسازی در پرتو بی اعتمادی»، «روش های مبارزاتی»، «الزامات سیاسی_فرهنگی» و «افول امید در جامعه» استخراج شد؛ درنهایت ابرمضمون اصلی پژوهش با عنوان «کنشگری زن محور» ازطریق حضور در خیابان برساخت شد.

کلیدواژه ها:

زنان ، اعتراض ، جنبش های اجتماعی ، ساختار فرصت سیاسی ، یزد