مدل امیدبخش تاب آوری کشاورزان در مواجهه با سیلاب (مورد مطالعه: دشت سیستان)

سیل یکی از شایع ترین و شدیدترین خطرات طبیعی در سراسر جهان است. با توجه به تغییرات اقلیمی، انتظار می رود مخاطرات ناشی از سیل در آینده افزایش یابد. در حال حاضر، بسیاری از سازمان ها، افزایش تاب آوری جوامع را در اولویت قرار داده و با اقدامات آموزشی به مدیریت مخاطراتی همچون سیلاب پرداخته اند. هدف از انجام این پژوهش، بررسی تاب آوری کشاورزان در مواجهه با سیلاب، شناسایی عوامل اثر گذار بر تاب آوری کشاورزان و نیز بررسی تاثیر تاب آوری در کاهش آسیب پذیری کشاورزان از سیلاب می باشد. در این راستا از رویکرد پژوهش ترکیبی استفاده شد که در مرحله کیفی از روش نظریه بنیانی و در مرحله کمی از روش مدل سازی معادلات ساختاری استفاده گردید. یافته های کیفی به وسیله نرم افزار ۹ Atlas_ti تحلیل شده و در پایان مرحله کیفی، عوامل اثرگذار بر تاب آوری کشاورزان در مواجهه با سیلاب استخراج گردید. در مرحله کمی، مدل اثرات تاب آوری در کاهش آسیب پذیری کشاورزان استخراج گردید. برای طراحی و اعتباریابی مدل از روش مدل یابی معادلات ساختاری به روش حداقل مربعات جزیی با نرم افزارSmart PLS۳ استفاده شد. یافته های بخش کیفی نشان داد عوامل اقتصادی، آموزشی – ترویجی، قانونی، زیست محیطی و زیر بنایی بر تابآوری کشاورزان در برابر سیلاب تاثیر دارند. دربخش کمی نیز نتایج پژوهش نشان داد دسترسی به خدمات اساسی به عنوان یکی از ابعاد مهم تاب آوری نقش مهمی در کاهش آسیب پذیری دارد. همچنین عوامل آموزش و ترویجی به عنوان مهمترین عوامل اثر گذار، نقش مثبت و معنی داری بر افزایش تاب آوری دارند.

کلیدواژه ها:

آسیب پذیری ، تاب آوری ، تحلیل ساختاری ، سیلاب ، نظریه بنیانی