مقایسه اثربخشی گروه درمانی شناختی-رفتاری مبتنی بر شفقت ورزی و ذهن آگاهی با و بدون مداخله فیزیوتراپی بر بهزیستی روان شناختی و کارکردهای اجرایی سالمندان مبتلا به درد مزمن ناشی از آرتروز

این پژوهش با هدف بررسی اثربخشی درمان شناختی-رفتاری مبتنی بر شفقت ورزی و توجه آگاهی همراه با فیزیوتراپی بر بهزیستی روان شناختی و کارکردهای اجرایی سالمندان مبتلا به درد مزمن ناشی از آرتروز زانو انجام شد. طرح پژوهش از نوع نیمه آزمایشی با پیش آزمون، پس آزمون و پیگیری همراه با گروه کنترل بود. جامعه آماری شامل کلیه سالمندان ۶۰ سال به بالا مبتلا به درد مزمن ناشی از آرتروز بود که به مراکز سلامت مراجعه کرده بودند. نمونه گیری به صورت هدفمند انجام شد و ۴۵ نفر به صورت تصادفی در سه گروه (دو گروه آزمایش و یک گروه کنترل) گمارده شدند. گروه های آزمایش مداخلات درمان شناختی–رفتاری مبتنی بر شفقت ورزی و توجه آگاهی را با یا بدون فیزیوتراپی دریافت کردند. داده ها با استفاده از پرسشنامه بهزیستی روان شناختی ریف و آزمون عملکرد اجرایی استروپ جمع آوری و با تحلیل کوواریانس چندمتغیره و آزمون های تعقیبی تحلیل شد.یافته ها نشان داد مداخلات به ویژه درمان ترکیبی با فیزیوتراپی، در بهبود معنادار مولفه های بهزیستی روان شناختی (پذیرش خود، روابط مثبت با دیگران، خودمختاری) و کارکردهای اجرایی موثر بوده است و این اثرات تا مرحله پیگیری نیز پایدار مانده اند. همچنین در مولفه هایی نظیر رشد فردی، تسلط بر محیط و زندگی هدفمند نیز بهبودهایی مشاهده شد، هرچند تفاوت بین دو گروه آزمایشی در این موارد معنادار نبود. نتایج تحلیل اثر اندازه نیز نشان داد که مداخلات از اثرگذاری بالا و قابل توجهی برخوردار بوده اند. در مجموع، مداخلات مبتنی بر ترکیب روان درمانی و فیزیوتراپی می تواند رویکردی اثربخش برای ارتقای سلامت روان و عملکرد شناختی سالمندان مبتلا به درد مزمن باشد.

کلیدواژه ها:

Cognitive Behavioral Group Therapy ، Compassion-Focused Therapy ، Mindfulness ، Psychological Well-Being ، Executive Functions ، گروه درمانی شناختی-رفتاری ، شفقت ورزی ، توجه آگاهانه ، بهزیستی روان شناختی ، کارکردهای اجرایی