تحلیل شدت و مدت خشکسالی هواشناسی در دشت مغان، استان اردبیل

خشکسالی به عنوان یک پدیده طبیعی پیچیده و مخرب، تاثیرات گسترده ای بر کشاورزی و محیط زیست دارد. شاخص استاندارد شده بارش (SPI) به دلیل سادگی، انعطاف پذیری و قابلیت تطبیق با مقیاس های زمانی مختلف، یکی از پرکاربردترین روش ها است. در این تحقیق، برای تحلیل شدت (Severity) و مدت (Duration) خشکسالی در دشت مغان از شاخص SPI در مقیاس زمانی یک ماهه در دوره ۲۰۲۲-۱۹۹۳ استفاده شد. مطابق نتایج، در ۵۰% از دوره موردمطالعه، شاخص خشکسالی SPI مقدار منفی داشته و جزو ماه هایی محسوب می شوند که خشکسالی به وقوع پیوسته است. بزرگترین مقدار شاخص SPI یک ماهه ۸۵/۱- بوده که در طبقه بسیار خشک (SD) قرار می گیرد و در ۹ ماه از دوره مورد مطالعه رخ داده است. در دشت مغان، ۹۲ رویداد خشکسالی با شدت و مدت مختلف به وقوع پیوسته است. متوسط دوره خشکسالی ۲ ماه و بیشترین تداوم آن ۸ ماه طول کشیده است. متوسط شدت خشکسالی دشت مغان در دوره مورد مطالعه ۴۴/۱ بوده و بزرگترین خشکسالی با شدت ۷۵/۶ ثبت شده است. اکثر خشکسالی رخ داده ۱ و ۲ ماه طول کشیده و رویدادهای خشکسالی با دوره های طولانی بیش از ۶ ماه، کمتر اتفاق افتاده است. ازنظر شدت خشکسالی نیز، بیشتر رویدادهای خشکسالی، شدت کمتر از ۲ داشته و رویدادهای خشکسالی با شدت بیش از ۳ کمتر رخ داده است. البته خشکسالی های با شدت بالا، تداوم بیشتری هم داشته اند و شدیدترین خشکسالی (با شدت ۷۵/۶)، ۶ ماه تداوم داشته است. نتایج تحقیق حاضر می تواند در زمینه آگاهی از رویدادهای خشکسالی و پیامدهای آن کاربرد داشته باشد.

کلیدواژه ها:

بارش ، خشکسالی ، شدت خشکسالی ، کشاورزی ، مدت خشکسالی