کاربرد GIS در آمایش فضایی کاربری ورزشی با استفاده از روش AHP فازی و دلفی (مطالعه موردی: شهر سبزوار)

مقدمه و هدف: بسیاری از شهرهای ایران با ورود به عصر جدید از توزیع نامناسب فضاهای ورزشی رنج می برند به گونه ای که در نحوهی توزیع متناسب با جمعیت، سازگاری، دسترسی، وابستگی با سایر کاربری­ها و ... کمبودها و کاستی­هایی دیده می­شود که کاربریهای ورزشی شهر سبزوار از این امر مستثنی نیست. هدف از تحقیق حاضر، ارائه کاربرد روش علمی در آمایش فضایی کاربری­های ورزشی می­باشد. برای دست یابی به این هدف، شهر سبزوار به عنوان محدوده مورد مطالعه در نظر گرفته شد. روش شناسی: مدل سازی اطلاعات با استفاده از نرم افزار Arc GIS انجام شد که بر اساس آن، پس از جمع آوری اطلاعات مکانی و توصیفی، تعیین شاخص­ها و معیارهای مکان یابی با استفاده از دو روش AHP فازی و دلفی، پایگاه اطلاعاتی تشکیل داده شد و سپس برای هر شاخص نقشه­ای تهیه و در نهایت با جمع بندی نقشه­ها، به ارائه الگوی پیشنهادی استقرار کاربری­های ورزشی در سطح شهر سبزوار پرداخته شد. یافته­ ها: الگوی پیشنهادی مورد نظر با توجه به شاخص­های دسترسی، تراکم جمعیت، مجاورت با شبکه ارتباط اصلی، سازگاری با سایر کاربری­ها، وابستگی و متناسب بودن با توزیع گروه­های سنی جمعیت (جوانی جمعیت) ارائه شد. نتایج حاصل از یافته­های تحقیق حاکی از آن است که: در شعاع عملکردی ۵۰۰، ۱۰۰۰ و ۲۰۰۰ متری که به ترتیب به مقیاس کوچک، متوسط و بزرگ نسبت داده شده است، حدود ۲۳/۹۱ درصد جمعیت شهری در شعاع عملکردی بزرگ، ۵/۸۳ درصد جمعیت شهری در شعاع عملکردی متوسط و ۴۷/۲۳ درصد جمعیت شهری در شعاع عملکردی کوچک تحت پوشش قرار گرفته اند. بحث و نتیجه گیری: مدیران و برنامه ریزان می­توانند با استفاده از روش­های علمی جدید، همانند روش مورد استفاده در این تحقیق، نسبت به احداث، برنامه ریزی، نظارت و ساماندهی کاربری­های ورزشی کمک کنند.

کلیدواژه ها:

سیستم اطلاعات جغرافیایی ، آمایش فضایی ، کاربری ورزشی ، AHP فازی ، دلفی ، شهر سبزوار