تبیین روابط علی- معلولی عوامل موثر برتوسعه ظرفیت نوآوری در فرارسی فناورانه صنایع غذایی منتخب ایران

فرارسی فناورانه بنگاه ها به معنای توسعه فناورانه بنگاه متاخر در راستای کاهش فاصله فناورانه از بنگاه های پیشرو است. در همین راستا، ظرفیت نوآوری، ظرفیت بالقوه بنگاه برای انجام فعالیت های نوآورانه است که صنایع غذایی با هدف بهبود رقابت پذیری فناوری ، نیاز دارد در هریک از مراحل فرارسی، ظرفیت های نوآورانه خود را از طریق کسب توانمندی جدید یا ارتقا توانمندی های موجود و سیاست گذاری ها اعمال کند تا بیشترین منافع را برای خود و کشور به همراه داشته باشند. هدف پژوهش حاضر، تبیین روابط علی- معلولی عوامل موثر برتوسعه ظرفیت نوآوری جهت فرارسی فناورانه صنایع غذایی منتخب ایران است. پژوهش از نوع کاربردی و با توجه به مدل ارائه شده، توسعه ای نیز محسوب می شود. در این پژوهش، ابتدا با استفاده از تکنیک فراترکیب، عوامل موثر از متن منابع منتخب (۴۱ مقاله) در بین سال های ۱۹۹۰- ۲۰۲۱استخراج شد و۴۱ کد، ۹ مفهوم و ۳ مقوله شناسایی شدند. سپس با بهره گیری از تکنیک دنپ، الویت گذاری، روابط بین عوامل، میزان تاثیرگذاری و تاثیر پذیری عوامل صورت پذیرفت. در این پژوهش،۵ شرکت مختلف صنعت غذایی در ۳ استان گیلان، مازندران و تهران بررسی شدند که برای جمع آوری داده ها، با استفاده از نمونه گیری گلوله برفی، ۱۴ خبره دانشگاه و صنعت غذایی منتخب که ۱۲ نفر از آن ها به پرسشنامه دیمتل مبتنی بر فرایند تحلیل شبکه (DANP) پاسخ دادند. نتایج این تحقیق حاکی از بیشترین وزن در معیارها به ترتیب عوامل توانمند سازی ساختاری، عوامل توانمندسازی دانشی، عوامل سیاست گذاری نهادی و در زیر معیارها به منابع انسانی اختصاص گرفت. همچنین تاثیرگذارترین زیرمعیار ها به ترتیب نهادهای مشاوره ای و کانون تفکر، دولت، مدیریت استراتژیک، عوامل سازمانی و یادگیری فناورانه استخراج شدند و تاثیرپذیرترین آن ها نهادهای سرمایه گذاری، منابع انسانی، نوآوری باز در مدیریت تحقیق و توسعه و مدیریت دانش بودند.

کلیدواژه ها:

Innovation capacity ، Transition: Techno-logical development ، Dimtel based on the network analysis process