مقایسه تاثیر پلاسمای غنی از پلاکت (PRP) و اریتروپوئیتین (EPO) بر شاخص های هماتولوژی و سیتولوژی مغز استخوان در رت های دیابتی

زمینه و هدف: دیابت به عنوان یک بیماری متابولیک مزمن با عوارض گسترده و شیوع روزافزون، اثرات مخربی بر سیستم هماتولوژیک و مغز استخوان دارد. با توجه به خواص محرک رشد و ترمیم بافتی پلاسمای غنی از پلاکت (PRP) و اریتروپوئیتین (EPO)، این مطالعه با هدف مقایسه تاثیر این دو عامل بر شاخص های هماتولوژیک و سیتولوژیک مغز استخوان در رت های دیابتی انجام شد. روش ها: در این مطالعه تجربی، ۳۰ رت نر نژاد ویستار به پنج گروه شامل کنترل، دیابتی، دیابتی دریافت کننده PRP، دیابتی دریافت کننده EPO، و دیابتی دریافت کننده ترکیب PRP و EPO تقسیم شدند. دیابت با تزریق استرپتوزوتوسین القا شد. PRP به میزان ۰/۵ میلی لیتر بر کیلوگرم (دو بار در هفته) و EPO به میزان ۳۰۰ واحد بر کیلوگرم (سه بار در هفته) به مدت چهار هفته به صورت زیرجلدی تزریق شدند. پس از پایان دوره درمان، نمونه های خون و مغز استخوان جمع آوری و شاخص های هماتولوژیک و سیتولوژیک سنجش شدند. یافته ها: دیابت باعث کاهش معنی دار تعداد گلبول های قرمز، هموگلوبین، هماتوکریت، و لکوسیت های خون و مغز استخوان شد (P<۰.۰۵). میانگین حجم گلبولی (MCV) در تمام گروه های دیابتی نسبت به گروه کنترل به طور معنی داری افزایش یافت (P<۰.۰۵). در گروه دیابتی دریافت کننده EPO، تعداد گلبول های قرمز، هموگلوبین و هماتوکریت به طور معنی داری نسبت به گروه دیابتی درمان نشده افزایش یافت (P<۰.۰۵). در بررسی سیتولوژیک مغز استخوان، کاهش جزئی سلول های بالغ رده های میلوئیدی و لنفوئیدی در گروه دیابتی نسبت به گروه کنترل مشاهده شد، درحالی که در گروه های دیابتی درمان شده با PRP، EPO یا ترکیب آن ها، افزایش غیرمعنی دار این سلول ها گزارش شد (P<۰.۰۵). نتیجه گیری: نتایج این مطالعه نشان می دهد که PRP احتمالا با کاهش آسیب های اکسیداتیو و التهابی از تخریب گلبول های قرمز جلوگیری می کند و EPO با تقویت اریتروپوئز و کاهش التهاب، اثرات مخرب دیابت را تعدیل می نماید. درمان ترکیبی PRP و EPO نیز به دلیل اثرات هم افزایایی می تواند آسیب های ناشی از دیابت بر سیستم خونی و مغز استخوان را کاهش دهد. با این حال، مطالعات بیشتری برای درک مکانیسم های دقیق این اثرات و کاربرد بالینی آن ها در درمان دیابت مورد نیاز است.

کلیدواژه ها:

Diabetes ، Platelet-Rich Plasma (PRP) ، Erythropoietin (EPO) ، Hematology ، Bone Marrow ، دیابت ، پلاسمای غنی از پلاکت PRP ، اریتروپوئیتین ، هماتولوژی ، مغز استخوان