بررسی اثر گل تازه و خشک بر کمیت و کیفیت اسانس گل محمدی (Rosa damascena Mill.) در هفته های مختلف برداشت

گل محمدی (Rosa damascena Mill.) از خانواده گل سرخیان (Rosaceae) بوده و اسانس آن به عنوان یکی از گران ترین اسانس های دنیا در صنعت عطرسازی کاربرد دارد. زمان مناسب برداشت گل ها یکی از عوامل موثر بر کمیت و کیفیت اسانس این گیاه است. این پژوهش با هدف ارزیابی عملکرد کمی و کیفی اسانس گل تازه و خشک در چهار زمان برداشت (۲۰ و ۲۷ اردیبهشت، ۳ و ۱۰ خرداد) در منطقه سعادت شهر استان فارس انجام شد. آزمایش فاکتوریل در قالب طرح کاملا تصادفی با ۸ تیمار و ۳ تکرار اجرا گردید. فاکتورهای مورد مطالعه در این آزمایش شامل ۲ نوع ماده گیاهی مختلف (تر و خشک) و چهار هفته (۲۰ ، ۲۷ اردیبهشت، ۳ و ۱۰ خرداد) بود. گلبرگ های برداشت شده از گلستان ۴ ساله در دوره اوج گل دهی جمع آوری و برای گل خشک در سایه خشک شدند. اسانس گیری به روش تقطیر با آب و ترکیبات شیمیایی اسانس ها با دستگاه های GC و GC-MS تحلیل شدند. نتایج نشان داد نوع ماده گیاهی و زمان برداشت تاثیر معنی داری بر بازده و ترکیبات اسانس دارد. بیشترین بازده اسانس (۰۹۴/۰ درصد) از گل تازه در هفته اول و کمترین بازده (۰۳۶/۰ درصد) از گل خشک در هفته چهارم حاصل شد. بالاترین مقدار سیترونلول + ژرانیول (۲۴/۶۰ درصد) در هفته اول و از گل تازه برداشت شده به دست آمد؛ کم ترین مقدار سیترونلول + ژرانیول (۵۳/۳ درصد) در هفته چهارم و در گل خشک مشاهده گردید. کمیت و کیفیت اسانس با افزایش دما و کاهش رطوبت نسبی محیط کاهش و گل های تازه برای اسانس گیری مناسب تر از گل های خشک هستند.

کلیدواژه ها:

بازده ، تقطیر با آب ، ژرانیول ، سیترونلول ، درجه حرارت