‬رفتارهای پرخطر در محیط مدرسه؛ علل، پیامدها و راهکارها

مدرسه به عنوان مهم ترین نهاد آموزشی و تربیتی، نقشی اساسی در شکل گیری هویت فردی و اجتماعی دانش آموزان دارد. بااین حال، در سال های اخیر افزایش بروز رفتارهای پرخطر در محیط های آموزشی به ویژه میان نوجوانان، توجه پژوهشگران و سیاست گذاران آموزشی را به خود جلب کرده است. این رفتارها شامل پرخاشگری، خشونت کلامی و فیزیکی، مصرف مواد، روابط پرخطر، فرار از مدرسه و سایر اشکال هنجارشکنی هستند که نه تنها سلامت روانی و جسمانی دانش آموزان را تهدید می کنند، بلکه کیفیت یادگیری و امنیت فضای مدرسه را نیز تحت تاثیر قرار می دهند. پژوهش حاضر با روش توصیفی–تحلیلی و مبتنی بر مطالعات کتابخانه ای، به بررسی علل، پیامدها و راهکارهای مقابله با رفتارهای پرخطر در محیط مدرسه می پردازد. یافته ها نشان می دهد که عوامل متعددی از جمله ویژگی های فردی (هیجان خواهی، اختلالات رفتاری)، شرایط خانوادگی (نظارت ناکافی، تعارضات خانوادگی)، بستر مدرسه ای (ضعف مدیریت، فقدان مشاوره تخصصی) و زمینه های اجتماعی–فرهنگی (فشار گروه همسالان، رسانه ها) در شکل گیری این رفتارها نقش آفرین هستند. پیامدهای رفتارهای پرخطر در سطوح مختلف فردی، آموزشی و اجتماعی بروز می یابند و می توانند منجر به ترک تحصیل، کاهش سرمایه اجتماعی و افزایش ناهنجاری ها شوند. در بخش پایانی، راهکارهایی همچون آموزش مهارت های زندگی، ارتقای نقش خانواده، تقویت برنامه های پیشگیرانه در مدرسه و سیاست گذاری کلان در سطح نظام آموزشی پیشنهاد می شود. نتایج این پژوهش می تواند راهنمایی برای مدیران، مشاوران و معلمان در جهت ایجاد محیطی ایمن و سالم در مدارس باشد.

کلیدواژه ها:

رفتارهای پرخطر ، مدرسه ، نوجوانان ، عوامل خانوادگی ، پیامدهای آموزشی ، راهکارهای پیشگیرانه