نقش توکل بر خدا در پیش بینی اضطراب سلامتی دانش آموزان

سابقه و هدف: نگرانی های شدید مرتبط با سلامت در غیاب یک آسیب جسمی تجربه می شود و غالبا با گذشت زمان محور نگرانی های فرد از یک بیماری به بیماری دیگر منتقل؛ و به مشکل بالینی بغرنجی برای فرد، خانواده و متخصصان بهداشت تبدیل می شود. در این وضعیت ممکن است روابط اجتماعی فرد به دلیل داشتن اشتغال ذهنی با بیماری خود و انتظار توجه داشتن از دیگران رو به تیرگی رود. در بسیاری از موارد اشتغال ذهنی با عملکردهای فرد تداخل می کند و حتی موجب شکست تحصیلی و شغلی می شود؛ بنابراین با عنایت به گسترش روزافزون اضطراب سلامت و نتایج مخرب آن، توجه به این موضوع و راهکارهایی جهت پیشگیری و درمان آن لازم و ضروری است. از این رو مطالعه حاضر با هدف بررسی نقش توکل بر خدا در پیش بینی اضطراب سلامتی دانش آموزان صورت گرفته است. روش: کار پژوهش حاضر از نوع توصیفی-همبستگی است. جامعه آماری پژوهش تمامی دانش آموزان دختر و پسر پایه ششم خوسف در سال تحصیلی ۰۳-۱۴۰۲ بودند که ۱۰۰ نفر از آنان به روش نمونه گیری در دسترس انتخاب شدند. معیارهای ورود شامل دانش آموز پایه ششم که تمایل به شرکت در پژوهش داشتند و داشتن سلامت روانی بر اساس پرونده مشاوره ای بود و معیارهای خروج هم بی میلی نسبت به همکاری و مخدوش بودن پرسش نامه ها لحاظ شد. ابزار جمع آوری اطلاعات پرسش نامه های توکل بر خدای بولهری و همکاران (۲۰۰۰) و اضطراب سلامت سالکوسکیس و وارویک (۲۰۰۲) بود. جهت تحلیل داده ها از نرم افزار SPSS نسخه ۲۲ و آزمون آماری همبستگی پیرسون و رگرسیون چندگانه استفاده شد. در این پژوهش اصول اخلاقی رضایت آگاهانه جهت شرکت در پژوهش رازداری و محرمانه بودن هویت و اطلاعات آزمودنی ها، رعایت صداقت و امانت، علمی آگاهی آزمودنی ها از اهداف پژوهش، اطمینان از بی خطر بودن پژوهش برای آزمودنی ها، تکریم شخصیت و شان و منزلت انسانی آزمودنی ها و تشکر و قدردانی از همکاری آنان رعایت شده است. یافته ها: نتایج نشان داد رابطه بین توکل بر خدا با اضطراب سلامتی منفی و معنادار بود و توکل بر خدا ۳۷/۲ درصد از واریانس اضطراب سلامتی را تبیین کرده است. از این یافته می توان برداشت کرد که با افزایش توکل بر خدا، اضطراب سلامتی کاهش می یابد. نتیجه گیری: فرد متوکل خود را تحت حمایت و لطف همه جانبه، خداوند بزرگترین نیروی موجود، می بیند. ازاین رو، احساس اطمینان و آرامش و لذت معنوی عمیقی به وی دست میدهد. در نظر چنین فردی رویدادها و حتی بلایا و مصائب، نعمت و آزمایشی از جانب خداوند تلقی می شود و چنین فردی به واسطه ناملایمات و ناکامی های زندگی، دچار ناامیدی و اضطراب نمی شود. بنابراین آموزش برنامه خودمراقبتی مبتنی بر توکل یکی از برنامه هایی است که در درمان و پیشگیری از مشکلات سلامت روان افراد کاربرد قابل توجهی داشته است.

کلیدواژه ها:

اضطراب ، سلامتی ، توکل ، دانش آموزان