شناسایی عوامل موثر بر بازتوانی معنوی مردان آسیب دیده از بلایای طبیعی در ایران؛ مطالعه کیفی

سابقه و هدف: سلامت معنوی جزو ابعاد مهم سلامت انسان است و در بازماندگان از بلایای طبیعی از جمله مردان دچار اختلال می گردد. بازتوانی معنوی آسیب دیدگان از ضروریات انکارناپذیر مدیریت بحران است و در بازگشت آسیب دیدگان به شرایط قبل از بحران بسیار تاثیرگذار است. مطالعه حاضر با هدف تبیین عوامل موثر بر بازتوانی معنوی مردان آسیب دیده از بلایای طبیعی در ایران بر اساس تجربیات ذی نفعان انجام شده است. روش: کار این مطالعه به روش تحقیق کیفی و با رویکرد تحلیل محتوا انجام شد. مشارکت کنندگان شامل ۱۹ نفر از متخصصان حوزه سلامت معنوی بودند که تجربه یا دانش در زمینه بازتوانی معنوی پس از بلایا را داشتند. انتخاب مشارکت کنندگان به صورت هدفمند آغاز شد و تا زمان اشباع مفاهیم و داده ها ادامه یافت. جمع آوری داده ها از طریق مصاحبه های نیمه ساختاریافته انجام شد. برای تحلیل داده های مطالعه از روش تحلیل محتوا به روش گرانهیم و لاندمن استفاده شد. یافته ها: عوامل موثر بر بازتوانی معنوی در ۶ طبقه اصلی و ۱۶ زیر طبقه از داده ها به دست آمد. طبقه اصلاح بینش آسیب دیدگان با سه زیر طبقه ماهیت و جایگاه دنیا نقش و اهمیت، بلایا معنای مرگ طبقه توصیف ویژگی های خداوند با دو زیر طبقه مهربانی و حکمت خداوند؛ طبقه مددجویی از خداوند با دو زیر طبقه، دعا توکل و توسل؛ طبقه تقویت باورهای معنوی با دو زیر طبقه تقویت اعتقادات دینی و بهره مندی از الگوهای دینی؛ طبقه عوامل روان شناختی با چهار زیر طبقه معناسازی تاریخچه مشکلات، روانی تاریخچه کوپینگ ها و ویژگی های اختصاصی مردان و طبقه عوامل آرامش بخشی با سه زیر طبقه، امیدآفرینی، صبر و همدلی بود. نتیجه گیری: در بازتوانی معنوی مردان آسیب دیده از بلایای طبیعی در ایران عوامل متعددی تاثیر گذار است که لازم است سازمان های متولی به آن توجه کنند. نظام سلامت و سازمان های متولی مدیریت بحران می توانند در مدیریت پس از بلایا، نسبت به مدنظر قرار دادن و برنامه ریزی برای بازتوانی بعد معنوی مغفول مانده، سلامت در کنار ابعاد جسمی، روانی و اجتماعی اقدامات لازم را انجام دهند. استفاده از نتایج مطالعه حاضر می تواند در تدوین و تمرین برنامه عملیاتی بازتوانی معنوی در پاسخ به بلایا موجب تکمیل و اجرای کامل مرحله بازتوانی آسیب دیدگان از بلایای طبیعی گردد.

کلیدواژه ها:

بازتوانی ، معنوی ، بلایای طبیعی ، سلامت معنوی ، مردان