ساخت و استانداردسازی مقیاس سنجش سلامت معنوی اسلامی

سابقه و هدف: طی سالهای اخیر تلاشهای بسیاری برای تهیه ابزاری مناسب برای سنجش شاخص سلامت معنوی در عرصه بین المللی انجام گرفته است با وجود اینکه مطالعات زیادی درباره سلامت دینی و سلامت معنوی و ارائه ابزار سنجش آن در ادبیات انجام شده ولی در اغلب مطالعات لزوم تحقیقات بیشتر در این زمینه تاکید شده است هدف پژوهش حاضر ارائه ابزاری مناسب برای اندازه گیری شاخص سلامت معنوی - اسلامی بود. روش:کار روش این مطالعه توصیفی - اکتشافی است که درباره ۲۷۱ نفر (۱۶۱) زن و ۱۱۰ مرد) در سال ۱۴۰۳ صورت گرفت ابتدا پرسش نامهای با ۶۰ ،سوال که بر اساس منابع مختلف طراحی شده بود به منظور ارزیابی ابعاد سلامت معنوی تهیه شد جهت بررسی ویژگیهای روان سنجی پرسش نامه ابتدا روایی محتوا کمی) و (کیفی و روایی صوری کمی و کیفی آن با استفاده از شاخصهای روایی محتوی (CVI) و نسبت روایی محتوی (CVR) تحلیل .شد برای بررسی روایی سازه از روش تحلیل عاملی اکتشافی - تاییدی استفاده شد. یافته ها نتایج تحلیل عاملی منجر به شناسایی ۵ عامل اصلی با ۱۳ گویه شد به طوری که عاملها توانستند ۷۱ درصد از واریانس سلامت معنوی را توضیح دهند بیشترین واریانس مربوط به عامل اول ۳۲/۶ درصد و کمترین واریانس مربوط به عامل پنجم ۷/۵ درصد تحلیل عاملی تاییدی (CFA) مرتبه یک و مرتبه دو با استفاده از نرم افزار R انجام شد. نتایج نشان داد که الگوی طراحی شده برازش خوبی داشت. شاخصهای مختلف نظیر CFI (۰/۹۴۶)، (۰/۹۲۴) و MSEA (۲۰۰۲) نشان دهنده انطباق مناسب مدل با داده ها بود ضریب پایایی پرسشنامه به روش آلفای کرونباخ ۰/۸۱ به دست آمد. آلفای کرونباخ برای عامل اول ۰/۸۸ برای عامل دوم ،۰/۶۵ برای عامل سوم ،۰/۵۶ برای عامل چهارم ۰/۵۹ و برای عامل پنجم ۰/۵۹ به دست آمد بر این اساس مقیاس سلامت معنوی اسلامی از ۱۳ تا ۶۵ بود. نمره کمتر از ۴۲، سلامت معنوی ،پایین ۴۲ تا ۴۵ سلامت معنوی نسبتا ،پایین ۴۶ تا ۴۹ ،متوسط ۵۰ تا ۵۳ سلامت معنوی خوب و ۵۴ به بالا سلامت معنوی بسیار خوب تقسیم بندی میشود نتیجه گیری: نتایج پژوهش نشان داد که پرسش نامه طراحی شده از نظر ویژگیهای روان سنجی معتبر و پایدار است و میتواند به عنوان ابزاری قابل اعتماد برای ارزیابی سلامت معنوی - اسلامی در تحقیقات و ارزیابیهای مختلف استفاده شود. این ابزار میتواند در زمینههای بالینی و پژوهشی برای سنجش ابعاد مختلف سلامت معنوی افراد مفید واقع شود.

کلیدواژه ها:

اسلام ، پرسش نامه روان سنجی ، سلامت معنوی