ضرورت باز تعریف نهاد وکالت در پرتو تخصص گرایی حقوقی

نهاد وکالت بهعنوان یکی از ارکان کلیدی تحقق عدالت در نظام حقوقی، همواره نیازمند بازنگری و تطبیق با تحولات اجتماعی، فنی و حقوقی عصر حاضر بوده است. در دهههای اخیر، پیچیدگی روزافزون دعاوی، گسترش تخصصهای موضوعی در شاخههای مختلف حقوق، و افزایش مطالبات عمومی برای دادرسی منصفانه و کارآمد، ضرورت کوچ از وکالت عمومی بهسوی «وکالت تخصصی» را به یک واقعیت انکارناپذیر تبدیل کرده است. با وجود این، ساختار سنتی وکالت در ایران، کمتر با چنین انتظاراتی هماهنگ شده و همین امر سبب بروز چالشهایی در کیفیت خدمات حقوقی، افزایش هزینههای دادرسی، و گاه نقض حقوق اصحاب دعوا شده است. در این مقاله، ضمن بررسی مبانی نظری و تحولات تطبیقی نهاد وکالت در کشورهای چون فرانسه، آلمان و ایالات متحده، تلاش شده است تا با تاکید بر تجربهنگاری داخلی، ضرورت بازتعریف نهاد وکالت با محوریت تخصصگرایی تبیین گردد. یافتههای این پژوهش نشان میدهد که تفکیک حوزههای تخصصی وکالت، نهتنها به ارتقاء اعتماد عمومی نسبت به وکلا منجر میشود، بلکه در کاهش اطاله دادرسی، افزایش کارایی دستگاه قضایی و تقویت عدالت مادی نیز نقش بسزایی ایفا میکند. در پایان، پیشنهادهایی برای اصلاح ساختار نهاد وکالت و ایجاد سازوکارهای اجرایی تخصصمحور در نظام حقوقی ایران ارائه شده است.

کلیدواژه ها:

وکالت ، تخصص گرایی ، آموزش وکلا ، دادرسی عادلانه