مطالعه نقوش نمادین طلب باران و مفاهیم آن در ورنی های مغان

گلیم های ورنی یکی از هنرهای اصیل و ارزشمند در میان عشایر شاهسون به شمار می آید. نقوش بسیاری بر روی این ورنی ها به اجرا در می آید که نشان دهنده ذوق و قریحه گلیم بافان عشایر است. برخی از این نقوش بیان­کننده مفهومی نمادین از یک موضوع خاص هستند، ولی با این حال ممکن است خود آن­ها، از مفاهیم این نقوش آگاهی کامل نداشته باشند. نقوش ورنی های ایلات شاهسون آذربایجان، به صورت نمادین، نماینده آمال و آروزهای این مردمان است. یکی از مهم ترین ویژگی این نقوش، اصالت آن­هاست؛ به گونه ای که سینه به سینه و از نسلی به نسل دیگر منتقل شده اند. در پژوهش حاضر، موضوع «طلب باران» در بین نقوش این ورنی ها مورد مطالعه قرار گرفته است.آب روشن ترین سمبل حیات است و اشاره ای آشکار دارد به سرچشمه زندگی که در سرزمین های مختلف با توجه به شرایط اقلیمی و فرهنگی، از جنبه های خاص، مورد توجه و تاکید قرار گرفته است. گلیم های ورنی ایلات شاهسون را می توان یکی از کانون های تجلی نقش آب و باور و آرزوی طلب باران دانست. یکی از مهم ترین نقوشی که جلوه گر چنین باور است، نقوش گول ها (حوض ها) و مرغان گردن دراز شناور در آن است. در این پژوهش این نقوش و مفاهیم نمادین آن مورد بررسی قرار خواهد گرفت. با توجه به اینکه، اقتصاد معیشتی این اقوام مبتنی بر کوچ­روی و گله­داری بوده است، آب و موضوع طلب باران در میان آن­ها بسیار حائز اهمیت بوده و چنین درخواستی در گذر زمان به صورت نقوش نمادین بر روی گلیم های ورنی خود را نشان داده است.

کلیدواژه ها:

ورنیبافی ، ایلات شاهسون ، طلب باران ، حوض ، مرغان گردن دراز