اثر روش های مختلف بازتوانی ورزشی بر ترکیب بدن، مواد معدنی استخوان، شاخص های متابولیکی و نیم رخ لیپیدی بیماران دیابتی مبتلا به پوکی استخوان

اهداف: این مطالعه با هدف بررسی روش­های مختلف بازتوانی ورزشی، تمرین چند جزئی (MCEx) و درمان میدان الکترومغناطیسی پالسی کل بدن (PEMF) بر ترکیب بدن، تراکم مواد معدنی استخوان، عوامل متابولیکی و  نیم­رخ لیپیدی به منظور ارائه داده­های بالینی بیشتر جهت بهبود و درمان بیماران دیابتی مبتلا به پوکی استخوان طراحی شد.روش مطالعه: در این مطالعه، تعداد ۵۶ نفر زن و مرد بیماران دیابتی نوع ۲ مبتلا به پوکی استخوان با میانگین و انحراف معیار سن: ۶۷/۳±۱۸/۶۸ سال؛ وزن:۶۵/۷±۱۳/۷۸ کیلوگرم و شاخص توده بدن: ۷۶/۱±۴۰/۲۸ کیلوگرم/مجذور قد به صورت تصادفی در یکی از سه گروه: تمرین چند جزئی+درمان میدان الکترومغناطیسی پالسی کل بدن (PEMF+MCEx، ۱۸ نفر) تمرین چند جزئی+ شبه درمان میدان الکترومغناطیسی پالسی کل بدن (PPEMF+MCEx، ۱۷ نفر) و درمان میدان الکترومغناطیسی پالسی کل بدن به تنهایی (PEMF، ۲۱ نفر) قرار گرفتند. پروتکل بازتوانی ورزشی شامل درمان میدان الکترومغناطیسی پالسی کل بدن و تمرین چند جزئی (شامل؛ تمرینات هوازی، مقاومتی، انعطاف پذیری، استفاده از وزن بدن تمرین و متعاقب آن تمرین ویبریشن کل بدن)؛ ۳ جلسه ی ۶۰ دقیقه ای در هفته برای مدت ۱۲ هفته انجام شد. متغیرهای وزن، شاخص توده بدن، تراکم مواد معدنی استخوان، اوج اکسیژن مصرفی، و سطوح سرمی کلسترول تام، تری­گلیسرید، لیپوپروتئین کم چگال و لیپوپروتئین پر چگال، قند خون ناشتا، انسولین، مقاومت انسولین و هموگلوبین گلیکولیزه شده قبل و بعد از دوره مطالعه اندازه­گیری شد. داده­ها با استفاده از آزمون t  وابسته و تحلیل کوواریانس در سطح کمتر از ۰۵/۰ مورد تجزیه و تحلیل قرار گرفت.یافته­ها: پس از ۱۲ هفته مداخله، تفاوت معناداری در ترکیب بدن، تراکم مواد معدنی استخوان، سطوح سرمی نیمرخ چربی (تری­گلیسرید، لیپوپروتئین کم چگال، لیپوپروتئین پر چگال)، عوامل متابولیک (قند خون، انسولین، مقاومت انسولین و هموگلوبین گلیکولیزه شده) بین گروه ها وجود داشت (۰۵/۰p<). با این حال، آزمون تعقیبی LSD کاهش معناداری در وزن، شاخص توده بدن، درصد چربی، سطوح سرمی تری­گلیسرید، لیپوپروتئین کم چگال)، قند خون، انسولین، مقاومت انسولین و هموگلوبین گلیکولیزه شده و افزایش معناداری در تراکم مواد معدنی استخوان، لیپوپروتئین پر چگال و اوج اکسیژن مصرفی در گروه­های بازتوانی ورزشی PEMF+MCEx و PEMF+MCEx در مقایسه با گروه PEMF به تنهایی پس از ۱۲ هفته را نشان داد.نتیجه گیری: یافته­ها نشان داد، روش بازتوانی PEMF در ترکیب با پروتکل تمرین چند جزئی یک روش موثر و ایمن برای بهبود ترکیب بدن، تراکم مواد معدنی استخوان، عوامل قلبی متابولیکی در جمعیت دیابتی نوع ۲ مبتلا به پوکی استخوان است. بنابراین، پیشنهاد می­گردد کلینیک­های بازتوانی ورزشی از روش­های درمان بازتوانی ورزشی برای بهبود بیماران دیابتی نوع ۲ مبتلا به پوکی استخوان استفاده نمایند. مطالعات بیشتر با پیگیری طولانی مدت برای تایید این یافته­ها باید مورد توجه قرار گیرد.

کلیدواژه ها:

تراکم مواد معدنی استخوان ، میدان الکترومغناطیسی پالسی ، تمرین چند جرئی ، دیابت نوع ۲ ، پوکی استخوان