مدلسازی و ارزیابی تاثیر خشم رانندگان کامیون در رفتارهای ناهنجار رانندگی با استفاده از مدل رگرسیون خطی چندگانه (مطالعه ی موردی: رانندگان کامیون استان آذربایجان شرقی)

رانندگان کامیون به واسطه شغل خود، معمولا در شرایط کاری سخت با ساعات طولانی و برنامه ریزی فشرده در سطح جاده ها فعالیت می کنند. ازاین رو بیش از سایر رانندگان در معرض خطر تصادفات و رفتارهای پرخاشگرانه ناشی از رانندگی قرار می-گیرند. یکی از مسائلی که باعث بروز حوادث رانندگی می شود، رفتارهای ناهنجار رانندگی است. این رفتارها اغلب ناشی از عوامل جمعیت شناختی، احساساتی، اجتماعی و مسائل مرتبط با شغل است؛ که می تواند به طور مستقیم یا غیرمستقیم ایمنی رانندگان کامیون را کاهش دهد. با توجه به اینکه خشم رانندگی یکی از رایج ترین احساساتی است که رانندگان در طول روز تجربه می کنند. این پژوهش، به بررسی تاثیر خشم رانندگی در بروز رفتارهای ناهنجار رانندگی در بین رانندگان کامیون می پردازد. برای این منظور، یک پرسشنامه با بهره گیری از پرسشنامه استاندارد ۱۴ سوالی خشم رانندگی (DAS)، پرسشنامه استاندارد ۲۷ سوالی رفتار ناهنجار رانندگی (DBQ) و اطلاعات جمعیت شناختی طراحی شد. و در میان ۵۲۰ راننده کامیون استان آذربایجان شرقی به صورت تصادفی توزیع شد نتایج حاصل از ۴۸۱ پرسشنامه معتبر نشان می دهد بین کلیه ی ابعاد خشم رانندگی (رفتارهای خصمانه، حضور پلیس، رانندگی غیرقانونی، موانع ترافیکی) و عامل های رفتار رانندگی (لغزش ها، خطاها، تخلفات تهاجمی، تخلفات عادی) همبستگی معنادار و مثبت وجود دارد. و از میان متغیر دموگرافیک، تجربه ی رانندگی، با کلیه ی عامل های رفتار رانندگی رابطه معنادار و منفی دارد.همچنین بین سن رانندگان کامیون و دو عامل «تخلفات تهاجمی» و «تخلفات عادی» همبستگی معنادار و منفی وجود دارد. درحالی که بین وضعیت تاهل، تعداد افراد خانواده و مدرک تحصیلی رانندگان کامیون با هیچ یک از خرده مقیاس های رفتارهای رانندگی همبستگی معنادار و قابل ملاحظه ای وجود ندارد. در این مطالعه، جهت پیش بینی رفتارهای ناهنجار رانندگی بر اساس میزان خشم رانندگی و ویژگی های دموگرافیک رانندگان کامیون، از مدل های رگرسیون خطی چندگانه استفاده شد. با توجه به نتایج تحلیل همبستگی و مدل های رگرسیونی، خشم ناشی از موانع ترافیکی، یکی از مهم ترین عوامل بروز انواع رفتارهای ناهنجار رانندگی است.

کلیدواژه ها:

خشم رانندگی ، رفتارهای ناهنجار رانندگی ، رانندگان کامیون ، مدل رگرسیون خطی چندگانه