مطالعه پتروگرافی آجر و سفال های اشکانی محوطه شهرتپه درگز، خراسان

شهرستان درگز در شمال شرقی استان خراسان رضوی، در مجاورت کشور ترکمنستان واقع شده است. همجواری این منطقه با ترکمنستان و نسا به عنوان یکی از اولین مناطق گسترش و نفوذ اشکانیان، نشان دهنده اهمیت این منطقه در تاریخ اشکانیان، خصوصا در اولین دهه های شکل گیری و گسترش این حکومت است. در بین ۸۵ محوطه اشکانی شناسایی شده در دشت درگز، شهر تپه با ۷۰ هکتار وسعت، مهم ترین محوطه درگز محسوب می شود. در سال ۱۳۹۵ دو فصل کاوش در این محوطه انجام گرفته که ظروف سفالی و آجرهای منقوش از جمله یافته های به دست آمده از این کاوش ها است. بررسی یافته های سفالی محوطه شهرتپه و مقایسه آن ها با نسا، نشان می دهد شباهت زیادی بین یافته های باستان شناسی این دو محوطه وجود دارد که همین امر منشایابی سفال های شهرتپه را حائز اهمیت و ضروری می نماید. به همین دلیل در این پژوهش با مطالعه پتروگرافی ۱۸ نمونه شامل: سفال ساده، لعاب دار، تغییر شکل و آجر منقوش به تعیین منشا آن ها پرداخته شده است. در روش پتروگرافی و استفاده از میکروسکوپ، به مطالعه بافت و ترکیبات مواد هر یک از نمونه ها پرداخته شده است. نتایج مطالعه داده های شهرتپه نشان داد که بیشتر سفال های محوطه در محل ساخته شده اند و شماری از سفال ها که لعاب دار هستند احتمالا از مکانی دیگر به این محوطه وارد شده اند که نشان دهنده ارتباط فرهنگی و تجاری این محوطه با محوطه های هم دوره خود است. نتایج حاصل اهمیت محوطه شهرتپه را به عنوان یکی از اولین شهرهای مهم اوایل دوره اشکانی را در منطقه خراسان نمایان می سازد.

کلیدواژه ها:

Shahr Tapeh Daregaz ، Parthian period ، Sourcing ، Petrography ، Siliceous materials ، شهرتپه درگز ، دوره اشکانی ، منشآیابی ، پتروگرافی ، مواد سیلیسی