حاکمیت و منطقه استثنا: تحلیل کیفی بر اساس نظریه های کارل اشمیت و جورجو آگامبن

منطقه استثنا یا حالت استثنایی یکی از مفاهیم کلیدی در فلسفه سیاسی مدرن است. این مقاله به تحلیل کیفی مفهوم حاکمیت و منطقه استثنا در فلسفه سیاسی کارل اشمیت و جورجو آگامبن پرداخته است. اشمیت در نظریه سیاسی خود بویژه در کتاب الهیات سیاسی مفهوم حاکمیت را به عنوان قدرتی که قادر به تعیین وضعیت اضطراری است معرفی می کند. جورجو آگامبن نیز با بهره گیری از این مفهوم، وضعیت اضطراری را به عنوان ابزاری برای بازسازی مفهوم حاکمیت در جهان معاصر معرفی نموده است. این مقاله با توجه به تبیین های نظری موجود در آثار اشمیت و آگامبن به بررسی رابطه کیفی میان حاکمیت، منطقه استثنا و تاثیرات آنها در سیاست مدرن می پردازد. کارل اشمیت با تاکید بر قدرت مطلق حاکم در اعلام وضعیت اضطراری، منطقه استثنا را به عنوان ابزار سلطه سیاسی نیز تفسیر می نماید. جورج و آگامبن اما در نظریه وضعیت اضطراری خود بر توسعه منطقه استثنا و تعلیق حقوق فردی تاکید دارد. در نقد نظریات اشمیت و آگامبن، شانتال موفه به دنبال محدودسازی قدرت حاکم از طریق مشارکت دموکراتیک و سیاست های ضداقتدارگرایانه است. اسالوی ژیژک از نگاهی دیگر با تحلیل مفاهیم بحران و وضعیت اضطراری در سیاست های جهانی، به پیامدهای منفی توسعه منطقه استثنا می پردازد. این مقاله با مقایسه و تحلیل این رویکردها و نقدهای اشاره شده درصدد پاسخ به این سوال است که: آیا منطقه استثنا در نهایت منجر به توسعه حاکمیت و سلطه مطلق می شود یا می تواند بعنوان ابزاری برای محدود سازی آن استفاده گردد. فرضیه پژوهش، کاربرد تلفیقی این دو معنا می باشد. به این معنا که حاکمیت در وضعیت اضطراری، به توسعه اقدامات فراقانونی برای تامین امنیت با سخت ترین شرایط مبادرت می ورزد ولی به محض تحصیل شرایط مطلوب خود، به مرزهای قبلی قانونی مراجعه می نماید و با بکارگیری شرایط روانی سعی در توجیه کیفیت واکنش هایش به معضله امنیت دارد. این پژوهش با رویکردی تحلیلی و توصیفی از طریق منابع کتابخانه ای و اسنادی همچنین جستجو در مقالات معتبر اینترنتی سعی در فراهم آوردن حصول نتیجه است.

کلیدواژه ها:

استثنا ، منطقه استثنا ، حاکمیت ، کارل اشمیت ، تعلیق حقوقی