ارزیابی پایداری زیست محیطی شهری با بهره گیری از تکنیک متاسوات (مورد پژوهی: شهر همدان)

ارزیابی پایداری زیست محیطی، به عنوان یکی از مهم ترین ابزار در فرایند برنامه ریزی توسعه پایدار بوده و لذا توجه به آن در سیاست گذاری ها و برنامه ریزی ها امری اجتناب ناپذیر است. با توجه به نقش و اهمیت محیط زیست در زندگی شهروندان و وجود مشکلات زیست محیطی در شهر همدان، پژوهش حاضر برای ارزیابی پایداری زیست محیطی این شهر در مقایسه با دیگر شهرهای استان انجام شده است. این پژوهش به لحاظ هدف، کاربردی و از نظر ماهیت و روش توصیفی-تحلیلی می باشد. به علاوه این پژوهش به لحاظ نظری نیز مبتنی بر مکاتب محیط گرا و توسعه پایدار است. روش جمع آوری داده ها و تحلیل اطلاعات مورد نیاز به صورت اسنادی و میدانی بوده است. جامعه آماری پژوهش، مسئولان، خبرگان و کارشناسان مرتبط با موضوع در شهرهای برگزیده استان می باشد. به این منظور شهرهای با بیش از ۰۵ هزار نفر جمعیت (ملایر، نهاوند، تویسرکان، اسدآباد و کبودراهنگ) انتخاب شدند. جهت تدوین استراتژی پایدار و تشریح اهداف، منابع، توانایی ها و عوامل کالن محیطی از تکنیک تحلیلی متاسوات Meta-SWOT استفاده شده است. نتایج به دست آمده از پایداری زیست محیطی نشان می دهد شهر همدان در 'متناسب سازی بهره برداری از محیط طبیعی تجدیدپذیر با ظرفیت ها و توان آن' رتبه نخست را به خود اختصاص داده است؛ همچنین به لحاظ عوامل کالن محیطی که می باید توجه خاصی به آن ها شود؛ وجود یک مدیریت یکپارچه محیط زیست در سطح ملی در اولویت است. وجود دانش علمی مناسب جهت برخورد با مشکلات زیست محیطی نیز در رتبه دوم قرار دارد. با این تفاسیر آگاهی از وضعیت پایداری زیست محیطی نواحی مختلف شهر و شناخت وضع موجود می تواند نقش مهمی در ارتقاء مدیریت و برنامه ریزی و استفاده صحیح از محیط با توجه به ظرفیت ها و توان آن و مدیریت منسجم را در پی داشته باشد. بنابراین در شهر همدان و شهرستان های رقیب؛ موضوع همکاری، همیاری، تعاون و تشریک مساعی و همینطور گذر از مدیریت ساخت و سازی به مدیریت سازوکاری می تواند مبنای پایداری و پیشرفت شهر باشد.

کلیدواژه ها:

توسعه پایدار ، پایداری زیست محیطی ، شهر همدان ، متاسوات