تحلیلی بر توزیع فضایی نقاط خدماتی کلانشهر تهران با تاکید بر ایستگاه های حمل و نقل عمومی(مترو)

توزیع فضایی نقاط خدمات شهری بر محور ایستگاه های حمل و نقل عمومی به عنوان یکی از مهمترین راهکارها برای دستیابی به کاهش استفاده از حمل و نقل خودرو محور و افزایش استفاده از مد های پایدار حمل و نقل همچون پیاده روی و دوچرخهسواری مورد توجه اکثریت برنامه ریزان شهری است. با توجه به اهمیت موضوع هدف این پژوهش نیز ارزیابی توزیع فضایی نقاط خدماتی کلانشهر تهران با تاکید بر ایستگاه های حمل و نقل عمومی می باشد. روش این پژوهش توصیفی – تحلیلی و مبتنی بر دادههای مکانی است. لیه اطلاعاتی مورد استفاده در این شیب فایل نقطه ای از خدمات کلانشهر تهران است که در سال ۵۹۳۱ توسط شهرداری تهران جمع آوری شده است. برای تجزیه و تحلیل داده در این پژوهش از نرم افزارهای ArcGIS Pro و SPSS استفاده شده است. نتایج این پژوهش نشان داد که در کلانشهر تهران از ۶۲۷۹۲ نقطه خدماتی حدود ۰۰۷۶۱ نقطه خدماتی در شعاع ۰۰۸ متری ایستگاه های مترو قرار گرفته بودند مابقی دورتر از ایستگاه های مترو هستند که سایر گزینههای حمل و نقل غیر پایدار را تشویق می کنند. همچنین طبق نتایج به دست آمده هر چه از حاشیه به سمت ایستگاه های مترو رینگ مرکزی تهران حرکت کنیم تعداد نقاط خدماتی بیشتر در شعاع ۰۰۸ متری آنها قرار دارد به گونه ای که ایستگاه میدان ولیعصر با ۷۸۸ نقطه خدماتی بالترین میزان را در بین ایستگاه های مترو کلانشهر تهران دارد همچنین با استفاده از مدل تحلیل خوشهای ۰۲۱ ایستگاه فعال شهر تهران را در ۴ خوشه از بالترین میزان پوشش خدماتی تا پایینترین میزان پوشش خدماتی تقسیم بندی شده است و در آخر میزان اختلاط کاربری برای هر ایستگاه احصاء گردیده و مشخص گردید ایستگاه های مرکزی تهران همچنین تئاترشهر، میدان انقلاب و پارک لله با پوشش حدود ۶۱ نوع خدمات مختلف بالترین میزان اختلاط کاربری را دارند.

کلیدواژه ها:

حمل و نقل عمومی ، توسعه حمل و نقل محور(TOD) ، اختلاط کاربری ، کلانشهر تهران