توسعه سواحل مکران و ایجاد کلان شهر های تخصصی، جایگزینی برای طرح انتقال پایتخت

در دهههای اخیر، تهران به عنوان پایتخت چندمنظوره کشور، با تمرکزگرایی افراطی در حوزهها ی سیاسی، اقتصادی، اجتماع ی و فرهنگی، شاهد رشد کالبدی لجام گسیخته بوده که فراتر از ظرفیتهای طبی عی و زیرساخت ی دشت تهران میباشد. تحمیل نقشهای متعدد به تهران از مدیریت اداری و نظامی تا فعالی تها ی صنعتی، خدمات ی و حمل و نقل، موجب فعال شدن گسلهای ژئوپلیتیکی شهر شده که منجر به بروز معضلات عمدهای همچون ناترازی اقتصادی، توزیع ناعادلنه فرصتها، افزای ش بیکاری و فقر، بروز تخلفات جرمزا و حفرههای امنیتی خواهد شد و در عین حال چالشها ی زیست محیط ی نظیر تشدید کمآب ی، آلودگی منابع آبی و فرونشست زمین را به همراه خواهد داشت. تجارب ناموفق جهانی در انتقال پایتخت، از قزاقستان تا برزیل، پیچیدگیها ی ناشی از فقدان زیرساختها ی کاف ی و ناهماهنگ ی نهادهای دولتی را در پروسه انتقال پایتخت و عدم موفقیت این طرح را در جهت حل مسائل پایتخت چندمنظوره نشان میدهد. از این رو، ایجاد کلانشهرهای تخصص ی دریامحور در سواحل جنوبی ایران، به ویژه سواحل مکران که دارای با موقعیت ژئواستراتژیک و ظرفیتها ی اقتصادی متناسب است، میتواند به عنوان راهکاری برای توزیع متناسب نقشها، کاهش فشار از دشت تهران و تحقق توسعه پایدار مطرح شود. این مقاله با بررسی مستندات زیست محیطی، اقتصادی، اجتماعی و امنیتی، ضرورت توقف رشد کالبدی پایتخت و بازنگر ی در سیاستهای توسعه شهری را به منظور انتقال تدریج ی نقشهای چندمنظوره از تهران به سایر مناطق بررسی میکند.

کلیدواژه ها:

ژئوپلیتیک شهری ، انتقال پایتخت ، کلان شهرهای تخصصی ، توسعه سواحل مکران