بازتاب اعتراض های اجتماعی در فیلم های دهه ی ۱۳۵۰ (مطالعه ی موردی: اسرار گنج دره ی جنی (۱۳۵۲)، تنگسیر (۱۳۵۳)، سفر سنگ (۱۳۵۶).

سینمای ایران در دوره­ی پهلوی دوم، رونق گرفت و ساخت فیلم­های سینمایی افزایش یافت. تا قبل از آن نمایش فیلم­های وارداتی هندی، عربی و غربی بسیار بود. در ادامه با توجه به سلیقه­ی جامعه و فروش گیشه، روند تولید فیلم­های ایرانی به سمت «فیلمفارسی»، جریان داشت. فیلمفارسی در سطح نازل و برای مخاطب عام ساخته می­شد؛ مخاطبانی که از روند نوسازی­ ناکامل اقتصادی، تغییرات فرهنگی و اجتماعی به سوی مدرنیته ناتمام، معترض بودند. در دهه­ی ۵۰ ش. و در میان موج فیلمفارسی، فیلم­های انتقادی هم نسبت به اوضاع جامعه ساخته ­شد. فیلم­هایی چون؛ اسرار گنج دره­ی جنی (۱۳۵۲) ابراهیم گلستان، تنگسیر (۱۳۵۳) امیر نادری و سفر سنگ (۱۳۵۶) مسعود کیمیایی. در این پژوهش، با رویکرد تحلیل گفتمان، سه نمونه­ی انتخابی از فیلم­های انتقادی در دهه­ی ۵۰ ش. بررسی شده است. یافته­ی پژوهش نشان می­دهد، فیلم­های انتقادی انتخاب شده از دهه­ی ۵۰، بیانگر انتقاد به نوسازی، تعارض سنت و مدرنیته، بحران و تعارض­های هویتی  و اجتماعی است. بازتاب این تعارض­ها در قالب اسلام­گرایی، دعوت و تحریک به طغیان­های مردمی علیه ظلم و ستم بود. محتوا و عناصر داستانی و تصویرگری در این فیلم­ها، گویی به قیام و عصیان اجتماعی توصیه می­کردند که چند سالی بعد اتفاق افتاد.

کلیدواژه ها:

cinema ، Secrets of the Jenny valley treasure ، Tangsir ، Rock trip. Socialical protest ، second Pahlavid. ، سینما ، اسرار گنج دره جنی ، تنگسیر ، سفر سنگ ، اعتراض اجتماعی ، پهلوی دوم