نقش اموزش تفکر خلاق و حل مسئله در رشد شناختی دانش اموزان ابتدایی

رشد شناختی در دوران ابتدایی یکی از مهم ترین ابعاد تحولی در فرآیند رشد انسان به شمار می آید، چرا که در این دوره، پایه های اصلی برای یادگیری، درک مفاهیم، استدلال، تفکر منطقی و خلاق، و توانایی حل مسائل در کودکان شکل می گیرد. از سوی دیگر، آموزش و پرورش رسمی در دوره ابتدایی نقشی تعیین کننده در پرورش این توانایی های ذهنی ایفا می کند. یکی از راهکارهای نوین و اثربخش برای ارتقای این ابعاد شناختی، بهره گیری از آموزش های مبتنی بر تفکر خلاق و حل مسئله است. این مهارت ها نه تنها به رشد ذهنی دانش آموزان کمک می کنند، بلکه آنان را برای مواجهه با موقعیت های پیچیده و چالش برانگیز زندگی فردی، تحصیلی و اجتماعی آماده می سازند.در این مقاله، با رویکرد توصیفی–تحلیلی و با اتکا به مطالعات علمی روز دنیا و پژوهش های داخلی، به بررسی عمیق نقش آموزش تفکر خلاق و مهارت های حل مسئله در رشد شناختی دانش آموزان ابتدایی پرداخته شده است. بر اساس مرور نظریه های روان شناسی رشد، یادگیری شناختی، و دیدگاه های معلمان و پژوهشگران آموزشی، مشخص شد که آموزش هدفمند این دو مهارت، منجر به بهبود کارکردهای اجرایی مغز، افزایش انعطاف پذیری شناختی، توسعه تفکر واگرا و همگرا، ارتقای خودتنظیمی، و بهبود توانایی تحلیل و تصمیم گیری در کودکان می شود.یافته ها همچنین بر اهمیت محیط یادگیری حمایتی، استفاده از روش های فعال مانند یادگیری مبتنی بر پروژه، بازی های فکری، داستان پردازی، و بحث های گروهی تاکید دارند. بر این اساس، نتیجه گیری می شود که نظام آموزشی ابتدایی نیازمند بازنگری در رویکردهای آموزشی و تلفیق آموزش مهارت های تفکر خلاق و حل مسئله در فعالیت های روزمره کلاسی است تا بتواند بستر لازم برای پرورش دانش آموزانی متفکر، خلاق و توانمند در حل مسائل زندگی آینده فراهم سازد.

کلیدواژه ها:

تفکر خلاق ، مهارت های حل مسئله ، رشد شناختی ، آموزش ابتدایی ، یادگیری فعال ، کارکردهای اجرایی مغز ، تفکر واگرا ، خودتنظیمی شناختی ، آموزش خلاقانه ، محیط یادگیری