مقدمه ای بر اصول اخلاقی در پژوهش های محیط زیست: معرفی چارچوب چندبعدی رویکردهای اخلاقی

انجام تحقیقات محیط زیستی به دلیل تاثیرات بالقوه آن بر جامعه، اکوسیستم ها و نسل های آینده می تواند مسئولیت بزرگی را برای پژوهشگر به همراه آورد. این مقاله بر اساس تحلیل برخی از دیدگاه های نظری و عملی اخلاق محیط زیستی به بررسی و معرفی مختصر اصول اخلاقی می پردازد. این مطالعه بر اهمیت ادغام عقالنیت، درگیر نمودن احساسات و بهره گیری از یک چارچوب اخلاقی چندبعدی در راستای درنظرگرفتن ملاحظات محیط زیستی در پژوهش تاکید دارد. معرفی اجمالی رویکردهای انسان محور، جانور محور، زیست محور و کلنگر، دیدگاه های حاکم بر این فضا را مشخص نموده و به پژوهشگران در مواجهه با مسائل پیچیده تر کمک می نماید. یافته ها نشان می دهد که تحقیقات اخلاقی در حوزه محیط زیست باید شامل شفافیت، احترام به ارزش های ذاتی، تعادل میان نیازهای انسانی و اکولوژیکی و پیروی از اصولی باشد که پیامدهای اخلاقی نتایج تحقیق را مدنظر قرار می دهد. همچنین، مسئولیت پذیری و همکاری میان رشته ای در تحقیقات محیط زیستی با تقویت ارتباطات باز، تعامل با ذی نفعان مختلف، و ترکیب دیدگاه های رشته های مختلف، می تواند بستر مناسبی را جهت اجرایی شدن اصول اخلاقی و اجتماعی فراهم آورد. در نهایت، هم سویی تحقیقات علمی با مسئولیت اخلاقی کمک می نماید که پژوهش های محیط زیستی در جهت تامین منافع انسان و طبیعت صورت پذیرد.

کلیدواژه ها:

اخلاق محیط زیستی ، محیط زیست ، چارچوب اخلاقی چندبعدی ، پژوهش اخلاقی