اقدام پژوهی: چگونه توانستم با به کارگیری روش های خلاقانه و گروه محور، ضعف مهارتی و بی انگیزگی برخی از دانش آموزان پایه هشتم مدرسه ی شهدای هویزه در یادگیری مهارت های پایه ای والیبال را برطرف کنم؟

در آغاز سال تحصیلی جاری، در روند تدریس درس تربیت بدنی در مدرسه متوسطه اول شهدای هویزه واقع در شهر تهران، چالشی جدی در آموزش مهارت های پایه ای والیبال نمایان شد. علیرغم برخورداری مدرسه از امکانات اولیه ورزشی همچون سالن ۱۰۰ متری با کف پوش تاتامی و حیاطی بزرگ با زمین های متعدد، تعدادی از دانش آموزان به ویژه در پایه های هفتم و هشتم، در یادگیری حرکاتی نظیر پاس پنجه، ساعد و سرویس ایستاده، ضعف عملکردی قابل توجهی داشتند. این مسئله با کاهش انگیزه، عدم مشارکت فعال، و در برخی موارد حتی احساس طرد اجتماعی در کلاس همراه بود. با درک این وضعیت، نیاز به مداخله ای هدفمند، ساختاریافته و هم راستا با اصول یادگیری فعال و تعامل محور احساس شد. بر این اساس، پژوهشی با محوریت اقدام پژوهی طراحی و اجرا گردید تا از طریق بهره گیری از رویکردهای نوآورانه و گروه محور، زمینه برای ارتقای سطح مهارتی و انگیزشی این دسته از دانش آموزان فراهم آید. در گام نخست، با روش های کیفی همچون مشاهده، مصاحبه با دانش آموزان و تحلیل رفتارهای عملکردی، علل ضعف شناسایی شد. نتایج تحلیل ها نشان داد که عوامل متعددی نظیر تجربه های ناموفق پیشین، ترس از قضاوت همسالان، عدم درک کاربرد مهارت ها و نداشتن الگویی مناسب در تمرین، در کاهش اعتماد به نفس و سطح یادگیری موثر بوده اند. در ادامه، مجموعه ای از راهبردهای تدریس خلاقانه طراحی و اجرا شد که از جمله آن ها می توان به استفاده از تمرینات مشارکتی هدفمند، رقابت های تیمی با تاکید بر تشویق گروهی، واگذاری نقش های آموزشی به دانش آموزان، معرفی الگوهای مثبت کلاسی و تقویت بازخورد مثبت اشاره کرد. این برنامه ها به شکلی تدریجی و ساختارمند در جریان جلسات تدریس گنجانده شد. نتایج حاصل از اجرای این طرح نشان داد که استفاده از روش های گروه محور، در کنار تقویت حس تعلق به تیم و ایجاد فرصت های موفقیت برای همه دانش آموزان، تاثیر چشم گیری بر بهبود مهارت های پایه والیبال، افزایش مشارکت، ارتقای عزت نفس و ایجاد فضای مثبت یادگیری داشت. دانش آموزانی که پیش تر منفعل و گوشه گیر بودند، به عناصر فعال و پرانرژی کلاس تبدیل شدند. این تجربه موید آن است که در فرآیند آموزش تربیت بدنی، صرف نظر از شرایط فیزیکی یا امکانات موجود، آنچه بیشترین تاثیر را دارد، نگاه خلاق، باور به توانمندی دانش آموزان و طراحی محیط یادگیری مبتنی بر مشارکت و انگیزش درونی است.

کلیدواژه ها:

تربیت بدنی ، والیبال