استفاده و طراحی تقویم احساسات در راستای افزایش خودآگاهی هیجانی در دانش آموزان

زمینه: اقدام پژوهی حاضر در سال تحصیلی ۱۴۰۴-۱۴۰۳ پایه ششم ابتدایی دبستان دخترانه شاهد حضرت زینب (س) واقع در منطقه ۵ آموزش و پرورش شهر تهران با ۶۰ نفر دانش آموز مشارکت کننده در تحقیق و با هدف افزایش خودآگاهی دانش آموزان با استفاده از تقویم احساسات انجام شده است. پژوهش حاضر با عنوان "چگونه توانستیم با استفاده ازتقویم احساسات خودآگاهی هیجانی را در دانش آموزانمان افزایش دهیم؟" در سال های پایانی دبستان، به ویژه در پایه ششم، دانش آموزان وارد مرحله حساسی از رشد عاطفی و روانی می شوند که با تغییرات هیجانی فراوانی همراه است. بسیاری از دانش آموزان در این دوران نمی توانند به درستی احساسات خود را بشناسند، آن ها را مدیریت کنند یا به شیوه ای مناسب بیان نمایند. نبود این مهارت ها، گاهی به بروز رفتارهایی مانند پرخاشگری، انزواطلبی، یا کاهش مشارکت در کلاس منجر می شود. اقدام پژوهی حاضر با هدف افزایش خودآگاهی هیجانی دانش آموزان پایه ششم، طراحی و اجرا شد و ابزار «تقویم احساسات» به عنوان راهکار اصلی مورد استفاده قرار گرفت. تحقیق حاضر کیفی می باشد و با روش اقدام پژوهی انجام شده است. در این پژوهش ابتدا با مشاهده مستقیم، مصاحبه و استفاده از پرسش نامه، وضعیت هیجانی دانش آموزان بررسی شد. پس از شناسایی چالش های اصلی، تقویم احساسات به عنوان ابزاری روزانه برای ثبت و تحلیل احساسات طراحی شد. دانش آموزان هر روز احساس غالب خود، علت آن و نوع واکنش رفتاری خود را ثبت می کردند. در کنار آن، جلسات کوتاه گروهی برای تحلیل و گفتگو درباره احساسات برگزار شد. نتایج نشان داد استفاده مستمر از تقویم احساسات موجب شد دانش آموزان آگاهی بیشتری نسبت به هیجانات خود پیدا کرده و بتوانند آن ها را بهتر کنترل و مدیریت کنند. در پایان دوره، سطح پرخاشگری کاهش و میزان تعامل مثبت و مشارکت دانش آموزان به وضوح افزایش یافته بود. این تجربه اثبات کرد که پرداختن به مهارت های هیجانی و اجتماعی در مدرسه، می تواند نقش مهمی در رشد متعادل و سالم دانش آموزان ایفا کند.

کلیدواژه ها:

خودآگاهی هیجانی ، تقویم احساسات ، مهارت های اجتماعی ، پرورش هیجانات ، آموزش SEL