بررسی فون مارهای پناهگاه حیات وحش دودانگه در استان مازندران

پناهگاه حیات وحش دودانگه با مساحتی بالغ بر ۱۵۶۷۳ هکتار در حدود ۹۵ کیلومتری جنوب شرقی شهرستان ساری در استان مازندران قرار دارد و بخش بسیار کوچکی از جنوب شرقی آن در استان سمنان واقع است. این منطقه دارای ویژگی­های بوم­شناختی، فون جانوری و فلور گیاهی غنی و متنوع است. این تحقیق با هدف بررسی فون مارهای منطقه از فروردین ماه ۱۳۹۶ تا اواخر آبان ماه ۱۳۹۶ انجام شد. پس از نمونه­ گیری از نمونه­ها عکس­برداری شد و پس از شناسایی نمونه­ها، صفات متریک و مریستیک آن­ها اندازه­گیری شد. در مجموع، ۶۱ نمونه مار جمع­آوری و ۱۰ گونه از ۱۰ جنس و چهار خانواده شناسایی شدند که شامل: مار آتشی (Dolichophis schmidti)، گوند مار (Elaphe dione)، مار پلنگی (Hemorrhois ravergieri)، قمچه مار (Platyceps najadum)، سوسن مار (Telescopus fallax iberus)، مار درختی ایرانی (Zamenis persicus) از خانواده Colubridae، مار چلیپر (Natrix tessellata) از خانواده Natricidae، مار کرمی­شکل (Xerotyphlops vermicularis) از خانواده Typhlopidae، افعی قفقازی (Gloydius halys) و افعی گرزه (Macrovipera lebetinus obtusa) از خانواده Viperidae بودند. در بین نمونه­ها، سوسن­مار، نیمه­سمی؛ افعی قفقازی و افعی گرزه، سمی و بقیه گونه­ها غیرسمی می­باشند. بیشترین فراوانی مربوط به گونه­ی Zamenis persicus و کمترین فراوانی مربوط به گونه­های Hemorrhois ravergieri و Xerotyphlops vermicularis می­باشد. خانواده Colubridae با شش گونه بیشترین تنوع و خانواده Typhlopidae با یک گونه کمترین تنوع و تعداد را در بین مارهای منطقه نشان دادند. طی این مطالعه رکورد جدیدی از پناهگاه حیات وحش دوندانگه گزارش نشد. با توجه به اهمیت جانوران آن باید برای حفظ گونه­های مختلف آن اقداماتی انجام شود.

کلیدواژه ها:

مارها ، پناهگاه حیات وحش ، دودانگه ، استان مازندران ، خزندگان