اثر تغییر اقلیم بر گیاهان سه کربنه و چهار کربنه

اقلیم کره زمین می تواند به طور طبیعی یا تحت تاثیر فعالیت های انسانی تغییر کند. انسان مدرن با استفاده از سوخت های فسیلی و تولید گازهای گلخانه ای به این تغییرات اقلیمی دامن زده و سرعت گرمایش جهانی را تسریع کرده است. افزایش غلظت دی اکسید کربن تغییرات تثبیت شده اقلیم در مقیاس جهانی در نیم قرن گذشته است. غلظت دی اکسید کربن از شروع انقالب صنعتی در حال افزایش است و انتظار می رود که تا اواسط قرن فعلی به دو برابر میزان آن در پیش از انقلاب صنعتی افزایش یابد. اثرات اولیه افزایش دی اکسید کربن بر گیاهان شامل کاهش هدایت روزنه ای و تعرق، افزایش راندمان مصرف آب، سرعت فتوسنتز و راندمان مصرف نور بالاتر است. بر اساس پیش بینی های انجام شده افزایش غلظت دی اکسید کربن باعث افزایش دما خواهد شد. هر دو متغیر دما و دی اکسید کربن از عوامل کلیدی موثر بر رشد و نمو گیاهان C۳ و C۴ هستند. دمای باال به تنهایی و یا همراه با افزایش دی اکسید کربن قادر است صفات فیزیولوژیک و مورفولوژیک متعددی را تحت تاثیر قرار دهد که آنها نیز به نوبه خود قادرند رشد و عملکرد نهایی گیاه را متاثر سازند. آنچه عملکرد گیاهان C۳ و C۴ را تحت شرایط تغییر اقلیم به خطر خواهد انداخت، متغیرهای اقلیمی خصوصا دمای باال است. در عین حال این احتمال وجود دارد که اثرات منفی مقادیر حدی پارامترها با واکنش مثبت گیاهان به افزایش دی اکسید کربن جبران شود. عوامل دیگری نیز چون معرفی ارقام جدید یک گیاه نیز می تواند در این امر موثر واقع شود. بسته به حساسیت رقم به دما، واکنش عملکرد گیاهان به دی اکسید کربن می تواند کاهش یا افزایش یابد. به طور کلی در دمای کم افزایش دی اکسید کربن می تواند اثر تحریک کنندگی کمتری بر تولید محصول داشته باشد. از طرفی با توجه به کاهش تعرق در شرایط افزایش دی اکسید کربن، دمای باال می تواند خصوصا در مراحل حساس رشد گیاه به گرما گیاهان C۳ و C۴ را دچار تنش حرارتی کرده و نهایتا منجر به کاهش محصول گردد.

کلیدواژه ها:

دی اکسید کربن ، اقلیم ، دما ، گیاهان C۳ و C۴