برنامه ریزی توسعه پایدار روستاهای کوهستانی: تجارب جهانی

روستا کهن ترین شکل زیستگاه بشر است که از قدیم نقش اساسی در شکل گیری و توسعه جوامع داشته است. امروزه نقش کوهستان ها در زیست حیات بر کسی پوشیده نیست. اجماع جهانی بر این است که حفاظت از محیط زیست این مناطق با دستیابی به توسعه در تضاد نیست. هدف توسعه از بین بردن نابرابری ها در ابعاد مختلفی اجتماعی، اقتصادی، کالبدی و غیره است. توسعه پایدار روستاهای کوهستانی نیز به دنبال رفع نیازهای ساکنان این مناطق با حفظ آن برای نسل های آینده است. این توسعه در کشور در ابتدا مستلزم تعریف حدود این مناطق، وضع قوانین و نظارت بر اجرای این قوانین است. نشناختن اکولوژی و اهمیت کوه و عدم مشارکت دهی ساکنان و نیود برنامه های مشخص، پیامدهای ناگواری چون از بین رفتن زیست بومی های طبیعی و کوه خواری های گسترده را در پی داشته است. بسیاری از کشورهای کوهستانی چون فرانسه، سوییس و ایتالیا به اهمیت این مناطق پی برده و طی دهه های اخیر به تصویب و اجرای قوانینی الزام آور دست زده اند. اما در کشور ما که بیش از ۵۰ درصد آن را ارتفاعات پوشش می دهد و مادر بسیاری از رودخانه های دایمی و فصلی کشور و به نوعی شاهرگ حیات مناطق خشک داخلی است، هنوز قوانین مشخصی خاص این مناطق وجود ندارد. حفاظت از اکوسیستم کوهستانی شکننده از طریق در نظر گرفتن مکانیسم های مناسب از جمله ابزارهای قانونی منطقه ای می تواند شروعی برای توسعه ی پایدار این مناطق در کنار آگاه سازی ساکنان آن باشد.

کلیدواژه ها:

توسعه پایدار ، روستاهای کوهستانی ، تجارب جهانی