بررسی مسائل و چالش های آموزش و پرورش در ایران با تاکید بر سند تحول بنیادین و ارائه راهکارهای اصلاحی

این پژوهش به تحلیل نارسایی ها و چالش های ساختاری و کارکردی نظام آموزش و پرورش ایران، با تاکید بر سند تحول بنیادین، اختصاص یافته است. مسئله محوری تحقیق آن است که چرا علی رغم برخورداری نظام آموزشی کشور از ظرفیت ها و منابع بالقوه فراوان، فرآیند تحقق تعلیم و تربیت مطلوب و همه جانبه همچنان با موانع اساسی مواجه است؟ نتایج حاصل از بررسی ها حاکی از آن است که منشا این نارسایی ها را باید در وجود مولفه های متکثر، چندلایه و درهم تنیده ای جست وجو کرد که موجب اختلال در اجزای مختلف این نظام می شوند و به صورت زنجیره وار سایر بخش ها را نیز متاثر می سازند. بر این اساس، هرگونه تحلیل مسائل آموزش و پرورش، مستلزم نگرشی کل نگر و جامع نگر است، چراکه تجزیه و تفکیک این مسائل به صورت منفرد، نه تنها رهگشا نیست، بلکه موجب غفلت از ارتباطات نظام مند میان ابعاد مختلف آن می شود. افزون بر این، تعلیم و تربیت به مثابه فرایندی اجتماعی و فرهنگی، ماهیتا عاری از خطا نبوده و باور به امکان رفع تمامی چالش ها صرفا از رهگذر تدوین و اجرای یک طرح یا لایحه، تصوری ساده انگارانه و ناکارآمد است. بخشی از این معضلات ریشه در ساختار درونی و خصیصه های ذاتی نهاد مدرسه دارد؛ مسئله ای که در این پژوهش، ذیل مفهوم «فطرت مدرسه» مورد بحث قرار گرفته است. افزون بر این، بخش قابل توجهی از چالش های مزبور، واجد ابعاد جهانی بوده و هرچند در شدت و ضعف این مسائل، میان کشورها تفاوت هایی مشاهده می شود، اما اصل مواجهه با این مسائل، خصیصه ای مشترک و فراملی تلقی می گردد.

کلیدواژه ها:

آموزش و پرورش ، سیاستگذاری ، اقتصاد و بودجه ، نیروی انسانی ، تحول بنیادین