تعارض میان دیه (ضمان شرعی) و خسارت مدنی (ضمان عرفی) در جبران خسارات بدنی

نظام حقوقی ایران، با تاسی از منابع فقهی و شرعی، دیه را به عنوان یکی از مهم ترین ابزارهای جبران خسارات بدنی شناخته است. دیه که بر پایه نصوص دینی و فتاوای معتبر فقهای امامیه بنیان گذاشته شده، مقدار و شرایط پرداخت مشخص و محدودی دارد. در مقابل، در حقوق مدنی عرفی، اصل بنیادین جبران کامل ضرر مورد پذیرش قرار گرفته و زیان دیده می تواند کلیه خسارات مادی و معنوی خود را مطالبه نماید. این مقاله به بررسی تعارض میان دو نهاد دیه و مسئولیت مدنی با رویکردی جامع می پردازد و با تحلیل مبانی فقهی، قانونی و قضایی، ابعاد مختلف این تعارض را واکاوی می کند. در پایان، راهکارهایی برای رفع تعارض و تحقق عدالت ترمیمی و تطبیق قواعد شرعی با نیازهای عرفی ارائه می گردد.

کلیدواژه ها:

دیه ، خسارت ، فقه امامیه ، مسئولیت مدنی ، ضرر معنوی ، قاعده لاضرر