بررسی معناشناختی واژه «دنیا» در قرآن کریم با رویکرد شناختی

سال انتشار: 1398
نوع سند: مقاله ژورنالی
زبان: فارسی
مشاهده: 93

فایل این مقاله در 23 صفحه با فرمت PDF قابل دریافت می باشد

استخراج به نرم افزارهای پژوهشی:

لینک ثابت به این مقاله:

شناسه ملی سند علمی:

JR_ZEHN-20-80_008

تاریخ نمایه سازی: 14 مرداد 1404

چکیده مقاله:

واژه دنیا با یکصد و پانزده بار تکرار، یکی از پرکاربردترین و کلیدی­ترین واژگان قرآن مجید است که مداقه در معنای کاربردی آن- مانند تمام الفاظ مصحف شریف- امری ضروری است؛ ازاین رو در این پژوهش تلاش می­شود به تصویری درست از معنای واژه دنیا در قرآن دست یازیم. یافته­های این پژوهش که با روش توصیفی تحلیلی کتابخانه­ای نوشته شده است، بیانگر این مطلب است که اگر واژه دنیا از ریشه دنو باشد، مونث «ادنی» به معنای نزدیک تر است و اگر از دنائت باشد، مونث «ادنی» به معنای پست تر است. البته عرب­ها این واژه را در معنای خست، رذیلت و پستی مهموز نمی کنند؛ لذا «ادنا» نمی­گویند. همچنین قرآن کریم از واژه دنیا به دو صورت اسمی و صفتی بهره برده است، در مقام اسم، معنای لغت نامه­ای دنیا مد نظر نیست، اما در مقام صفت به جز در یک آیه، همیشه دو معنای پستی و نزدیکی مورد نظر است.      تاریخ دریافت: ۶/۷/۹۶               تاریخ تایید: ۱۱/۲/۹۷

نویسندگان

محمد رحیمی خویگانی

استادیار گروه زبان عربی دانشگاه اصفهان

حمید باقری

دانشگاه آزاد واحد میناب

مراجع و منابع این مقاله:

لیست زیر مراجع و منابع استفاده شده در این مقاله را نمایش می دهد. این مراجع به صورت کاملا ماشینی و بر اساس هوش مصنوعی استخراج شده اند و لذا ممکن است دارای اشکالاتی باشند که به مرور زمان دقت استخراج این محتوا افزایش می یابد. مراجعی که مقالات مربوط به آنها در سیویلیکا نمایه شده و پیدا شده اند، به خود مقاله لینک شده اند :
  • * قرآن کریم ...
  • الابراهیم، محمد الطیب؛ اعراب القرآن؛ بیروت: دار النفاس، ۲۰۰۶م ...
  • ابن‎منظور؛ لسان العرب؛ ج۱۶، القاهره: دار المعارف، [بی تا] ...
  • الآلوسی البغدادی؛ روح المعانی فی تفسیر القرآن الکریم و السبع ...
  • الثعالبی، ابواسحاق؛ تفسیر الثعالبی؛ ج۴، بیروت: دار احیاء التراث العربی، ...
  • حسن الزیات، احمد و الآخرون؛ المعجم الوسیط؛ ط۶، طهران: موسسه ...
  • درزی، قاسم، احد فرامرز قراملکی، مهین­ناز میردهقان؛ «تاملی بر الگوهای ...
  • الرازی، محمد بن عمر؛ التفسیر الکبیر؛ ج۱، بیروت: دار احیاء ...
  • الراغب الاصفهانی؛ معجم مفردات الفاظ القرآن الکریم؛ بیروت و دمشق: ...
  • الزبیدی، محمد مرتضی؛ تاج العروس؛ ج۱۰، بیروت: منشورات دار مکتبه ...
  • الزمخشری، جارالله؛ اساس البلاغه؛ ج۱، تحقیق محمد باسل عیون السود؛ ...
  • ؛ الکشاف عن حقائق غوامض التنزیل؛ ط۴، ج۱، بیروت: دار ...
  • الشیرازی البیضاوی، ناصر الدین ابیسعید عبدالله بن عمر بن محمد؛ ...
  • صاحب بن عباد، اسماعیل؛ المحیط فی اللغه؛ ط۱، ج۹، بیروت: ...
  • صفوی، کوروش؛ درآمدی بر معنا­شناسی؛ چ۵، تهران: سوره مهر، ۱۳۹۲ ...
  • الطبرسی، فضل بن حسن؛ تفسیر جوامع الجامع؛ تهران: دانشگاه تهران، ...
  • طرفه بن عبد؛ دیوان طرفه بن العبد؛ حققه و شرحه ...
  • الطوسی، محمد بن الحسن؛ التبیان فی تفسیر القرآن؛ مقدمه آقابزرگ ...
  • عادل، محمود؛ مجمع البحرین؛ الربعان الاول والثانی، طهران: دفتر نشر ...
  • العسکری، ابوهلال؛ معجم فروق اللغویه؛ ط۱، بیروت: موسسه النشر الاسلامی، ...
  • عمرو بن کلثوم؛ دیوان عمرو بن کلثوم؛ جمعه وحققه وشرحه ...
  • عنتره بن شداد؛ دیوان عنتره؛ بیروت: مطبعه الآداب، ۱۹۸۳م ...
  • الفراء، ابی‎زکریا یحیی بن زیاد؛ معانی القرآن؛ بیروت: عالم الکتب، ...
  • قائمی­نیا، علیرضا؛ «زبان­شناسی شناخی و مطالعات قرآنی»؛ ذهن، ش۳۰، تابستان ...
  • قاسم، حمیدان، دعاس؛ اعراب القرآن الکریم؛ دمشق: دار المنیر و ...
  • قرشی، علی اکبر؛ قاموس قرآن؛ ط۳، ج۱، دار الکتب الاسلامیه، ...
  • محلی، جلال الدین و جلال الدین سیوطی؛ تفسیر الجلالین؛ ج۱، ...
  • مکارم شیرازی، ناصر؛ تفسیر نمونه؛ ج۲، تهران: دار الکتب الاسلامیه، ...
  • نحاس، ابوجعفر؛ اعراب القرآن؛ بیروت دار الکتب العلمیه، ۱۴۲۱ق ...
  • نمایش کامل مراجع