منطق طبقه بندی علوم

سال انتشار: 1395
نوع سند: مقاله ژورنالی
زبان: فارسی
مشاهده: 32

فایل این مقاله در 24 صفحه با فرمت PDF قابل دریافت می باشد

استخراج به نرم افزارهای پژوهشی:

لینک ثابت به این مقاله:

شناسه ملی سند علمی:

JR_ZEHN-17-65_001

تاریخ نمایه سازی: 14 مرداد 1404

چکیده مقاله:

از دید مولف مقاله، «طبقه بندی علوم» از فروع مبحث «هویت شناسی» علم و مبتنی بر مسئله ی «ملاک وحدت و تمایز علوم» است. از نظر وی می توان با دو رویکرد، به مسئله ی «طبقه بندی علوم» نگریست: ۱. پسینی، ۲. پیشینی. طبق تعریف ایشان طبقه بندی علوم، با رویکرد پسینی عبارت است از: «ترسیم جغرافیای میراث معرفتی بشر» و با رویکرد پیشینی، عبارت است از: «مهندسی مطلوب معرفت». مولف در متن مقاله، پس از ارائه ی تعاریف «علم دینی» و «علوم انسانی اسلامی»، همچنین اشاره به اهداف و فواید طبقه بندی علوم و ضروت آن، نگاهی گذرا به تاریخچه ی طبقه بندی در دنیای غرب و نیز جهان اسلام افکنده است. در ادامه نیز با نقد اجمالی نظریه های مختلف در باب ملاک وحدت و تمایز علوم و تبیین «نظریه ی تناسق» (سازواری چندوجهی مانعه الخلوی مولفه های رکنی علم) منطق پیشنهادی خود برای تفکیک و طبقه بندی علوم را که مبتنی بر نظریه ی مزبور است، ارائه می کند. در انتها نیز سوالات و اشکالات احتمالی وارد بر نظریه را مطرح کرده، پاسخ می گوید. وی الگوی پیشنهادی خود را طبقه بندی «هرم- شبکه سان» علوم می نامد.

کلیدواژه ها:

علم دینی- تعریف ، علوم- طبقه بندی ، علوم انسانی ، معیار وحدت و تمایز علوم ، نظریه ی تناسق ارکان علم ، الگوی طبقه بندی «هرم- شبکه سان» علوم

نویسندگان

علی اکبر رشاد

مدرس خارج فقه و اصول حوزه و عضو هیئت علمی گروه منطق فهم دین پژوهشگاه فرهنگ و اندیشه اسلامی

مراجع و منابع این مقاله:

لیست زیر مراجع و منابع استفاده شده در این مقاله را نمایش می دهد. این مراجع به صورت کاملا ماشینی و بر اساس هوش مصنوعی استخراج شده اند و لذا ممکن است دارای اشکالاتی باشند که به مرور زمان دقت استخراج این محتوا افزایش می یابد. مراجعی که مقالات مربوط به آنها در سیویلیکا نمایه شده و پیدا شده اند، به خود مقاله لینک شده اند :
  • آخوند خراسانی، محمدکاظم؛ کفایه الاصول؛ بیروت: آل البیت(ع)، ۱۴۲۹ق ...
  • ابوریحان بیرونی، محمدبن احمد؛ رساله للبیرونی فی فهرست کتب محمد ...
  • جوادی آملی، عبدالله؛ رحیق مختوم؛ قم: اسراء، ۱۳۷۵ ...
  • حبیبی، نجفقلی؛ «مبانی تقسیمات علوم به انضمام رساله ی تقاسیم ...
  • خمینی، سیدروح الله؛ جواهرالاصول؛ تهران: موسسه ی تنظیم و نشر ...
  • رفیعی، علی (علامه)؛ «طبقه بندی علوم در جهان اسلام»؛ نامه ...
  • سبحانی تبریزی، جعفر؛ تهذیب الاصول؛ قم: دارالکفر، ۱۳۶۷ ...
  • طاهری، جلال الدین؛ المحاضرات: مباحث فی اصول الفقه؛ اصفهان: انتشارات ...
  • طباطبایی، سیدمحمدحسین؛ حاشیه الکفایه؛ قم: بنیاد فکری استاد علامه سیدمحمدحسین ...
  • عراقی، آقا ضیاءالدین؛ نهایه الافکار؛ قم: جماعه المدرسین فی الحوزه ...
  • غروی اصفهانی، محمدحسین؛ الفصول الغرویه؛ قم: دار احیاء العلوم الاسلامیه، ...
  • ؛ نهایه الدرایه؛ بیروت: موسسه آل البیت علیهم السلام لاحیاء ...
  • کیانی فرید، مریم؛ «طبقه بندی در تاریخ: بحثی در باب ...
  • گیلانی رشتی، حبیب الله بن میرزا محمدعلی خان؛ بدائع الافکار؛ ...
  • محقق، مهدی؛ «تقسیم بندی علوم از نظر دانشمندان اسلامی»؛ رهیافت، ...
  • نمایش کامل مراجع