شرایط دگرگونی مرمرهای دولومیتی مجموعه دگرگونی قوری، پهنه سنندج-سیرجان جنوبی، با استفاده از نمودارهای ترمودینامیکی فازی

مجموعه دگرگونی بارووین قوری که در بخش جنوبی پهنه سنندج-سیرجان رخنمون دارند، دارای تناوبی از تنوع سنگ­ شناسی متااولترامافیک، متابازیت، متاپلیت، متاکالک­سیلیکات و مرمر می ­باشد. بررسی انواع مرمرهای دولومیتی در این مجموعه بر اساس نمودارهای ترمودینامیکی فازی و مطالعات پتروگرافی، نشان داد که پاراژنزهای آمفیبول + کلسیت + دولومیت، آمفیبول + کلینوپیروکسن + گارنت + کلسیت + دولومیت، کلینوپیروکسن + گارنت + کلسیت + دولومیت، کلینوپیروکسن + گارنت + الیوین + کلسیت + دولومیت، کلینوپیروکسن + الیوین + کلسیت + دولومیت و الیوین + کلسیت + دولومیت + گاهنیت + بروسیت در انواع رخنمون ­ها قابل تشخیص بودند. در کلیه نمونه ­ها بلورهای الیوین به طور بخشی و یا کامل به آنتی­گوریت (نوعی سرپانتین) تبدیل شده­ اند. با استفاده از نمودارهای ترمودینامیکی فاز که بر مبنای تجزیه شیمیایی سنگ کل ترسیم شده­ اند و با شواهد پتروگرافی و فابریکی انطباق داده شده ­اند، مشخص گردید که نمونه ­های کالک­سیلیکات قوری که بالاترین درجات دگرگونی را در خود ثبت نموده ­اند، دو مرحله دگرگونی M۱ و M۲ را متحمل شده ­اند. مرحله اول رشد بلوری که با فشار حداکثری همراه بوده دارای پاراژنز دگرگونی کلینوپیروکسن + گارنت + کلسیت + دولومیت و مرحله دوم رشد بلوری با افزایش دما و کمی کاهش فشارتوام بوده است. این دو مرحله دگرگونی، با دو سن ۱۸۷ و ۱۴۷ میلیون سال پیش ارائه شده برای منطقه، هماهنگی دارد. به نظر می ­رسد که مراحل مختلف فرورانش نئوتتیس به زیر پهنه سنندج-سیرجان عامل افزایش گرادیان زمین ­گرمایی و فشار دگرگونی برای تکامل رشد فازهای کانیایی متعادل دگرگونی بوده است. عملکرد متفاوت گسل ­های تراستی در بخش ­های غربی و شرقی رخنمون ­های دگرگونی قوری، منجر به ایجاد مسیرهای مختلف دگرگونی قهقرایی شده است؛ به طوری که، در بخش غربی عملکرد شدید گسل­ های تراستی منجر به ایجاد دگرگونی قهقرایی کاهش فشار ناگهانی در دمای تقریبا ثابت شده است، در مقابل بخش غربی با کاهش عادی فشار و حرارت ناشی از فرسایش بخش ­های فوقانی پوسته، دگرگونی قهقرایی را نمایش می­ دهد.

کلیدواژه ها:

Dolomitic marbles ، phase thermodynamic diagrams ، Qori metamorphic complex ، Southern Sanandaj-Sirjan zone. ، مرمرهای دولومیتی ، نمودارهای ترمودینامیکی فازی ، مجموعه دگرگونی قوری ، پهنه سنندج-سیرجان جنوبی.