ترسیم و تحلیل شبکه هم نویسندگی مقالات فصلنامه خانواده پژوهی

هدف این مطالعه ارائه مروری جامع بر عملکرد محققان در بیست سال گذشته از انتشار فصلنامه مطالعات خانواده، با استفاده از رویکرد علم سنجی است. فصلنامه مطالعات خانواده به طور منظم با همکاری مرکز علوم خانواده و انجمن علمی روانشناسی بالینی کودک و نوجوان منتشر می شود. این فصلنامه میان رشته ای که به زبان فارسی منتشر می شود، از اردیبهشت ۱۳۸۴ در حال انتشار است. مطالعات خانواده بستری برای ارائه و تحلیل مطالعات، تحقیقات و مشارکت های نظری محققان و متخصصان در حوزه های مختلف دانش است که بر موضوعات مرتبط با خانواده تمرکز دارند. مطالعه حاضر از رویکرد علم سنجی توصیفی و کاربردی استفاده کرد. این مطالعه شامل جمع آوری تمام مقالات منتشر شده در فصلنامه مطالعات خانواده در یک دوره بیست ساله بود. تجزیه و تحلیل بر توزیع فراوانی نویسندگی در هر مقاله، وابستگی سازمانی نویسندگان و ضریب همکاری بین آنها متمرکز بود. داده های اولیه شامل مقالات منتشر شده در فصلنامه مطالعات خانواده از زمان آغاز به کار آن بود. این داده ها از وب سایت مجله و مقالات منتشر شده آن به دست آمد. برای تهیه ماتریس متقارن (ماتریس مجاورت) هم نویسندگی، از نرم افزار صفحه گسترده اکسل استفاده شد. نام هر نویسنده و تعداد همکاری های او با سایر نویسندگان در طول تاریخ انتشار فصلنامه مطالعات خانواده، به صورت دستی در نقاط تقاطع آنها در ماتریس متقارن ثبت شد. متعاقبا، برای تجسم و تحلیل شبکه هم نویسندگی، ماتریس مجاورت به نرم افزار UCI Net وارد شد و NetDraw، بسته مکمل آن، به کار گرفته شد. دلیل: بهبود وضوح، خوانایی و دقت فنی در عین حفظ معنای اصلی. مطالعه حاضر نشان داد که گروه های متشکل از چهار نفر یا بیشتر، بالاترین سطوح الگوهای هم نویسندگی را نشان می دهند.نتایج مطالعه نشان داد که روند انتشار مقالات در این فصلنامه با همکاری گروهی مشخص شده است که نشان دهنده ترجیح محققان برای کار تیمی است. این یافته با تحقیقات هارت (۲۰۰۰) همسو است که نشان می دهد تلاش های مشارکتی موثرتر از تلاش های فردی هستند. همکاری علمی را می توان به عنوان فرآیندی تعریف کرد که در آن افراد و گروه ها تلاش های خود را هماهنگ می کنند و به طور متقابل از یکدیگر برای انجام تحقیق و مشارکت در فعالیت های علمی سود می برند. در عصر حاضر که با همگرایی رشته های علمی مختلف مشخص می شود، تلاش های مشترک در تولید آثار علمی به طور فزاینده ای اهمیت یافته است. در طول چند دهه گذشته، همکاری و مشارکت علمی بین متخصصان رشته های مختلف شتاب قابل توجهی یافته است. تمرکز بر دستیابی به مقالات با کیفیت بالا از طریق یک شبکه همکاری گسترده برای انتشار در مجله ضروری است. محققان در یک حوزه علمی معمولا آثار پیشینیان خود را بررسی می کنند تا مرزهای دانش را در حوزه تخصص خود درک کنند. برای شناسایی مرتبط ترین آثار علمی، محققان از روش های مختلفی برای ارزیابی و سنجش فعالیت های علمی در حوزه های خود استفاده می کنند.

کلیدواژه ها:

خانواده پژوهشی ، همکاری علمی ، شبکه هم نویسندگی ، ترسیم نقشه ، مجله علمی