قلمرو قاعده درا در مجازات های تعزیری در فقه و حقوق کیفری نوین ایران

با توجه به استقرار قاعده درا در ارتباط با ارتکاب جرایمی که منجر به شبهه موضوعیه و حکمیه می گردند، به نظر می رسد این قاعده در حوزه جرایم تعزیری نیز قابل اجرا است. برخی از فقها و حقوقدانان با اشاره به کاربرد حرف «ال» در آغاز واژه حدود در حدیث نبوی «تدرا الحدود بالشبهات»، که گویای شمولیت و گستردگی مفهوم حدود است، امکان تسری این قاعده به تعزیرات را مورد تاکید قرار داده اند. بنابراین، می توان بر اساس این تحلیل، قابلیت جریان قاعده درا را در مجازات های تعزیری نیز مورد مطالعه قرار داد. در عملکرد مراجع تعزیرات حکومتی در قبال جرایم مختلف نیز مشاهده شده است که برخی از شعب با تمسک به این قاعده، نسبت به تبرئه متهمان اقدام نموده اند. هدف اصلی پژوهش حاضر بررسی قلمرو قاعده درا در مجازات های تعزیری در فقه و حقوق کیفری نوین ایران می باشد. پژوهش با استفاده از روش توصیفی-تحلیلی نشان داد که این قاعده بر اساس مبانی فقهی و حقوقی و با توجه به ماده ۱۲۰ قانون مجازات اسلامی مصوب ۱۳۹۲، در مجازات های تعزیری نیز جاری است. همچنین، در صورت احراز شرایط مربوط، می توان با استناد به اصل ۳۷ قانون اساسی جمهوری اسلامی ایران، حکم برائت متهم را صادر نمود.

کلیدواژه ها:

قاعده درا ، مجازات تعزیری ، شبهه موضوعیه ، شبهه حکمیه ، برائت.