تحلیل گفتمان قرآنی تواصی به صبر در سوره عصر؛

در این پژوهش، سوره مبارکه «عصر» با تمرکز بر مفهوم «تواصی به صبر»، از منظر ساختار نحوی، واژگانی و بالغی مورد تحلیل قرار گرفته است. یافته ها نشان می دهد که قرآن کریم، با بهره گیری از شیوه های بیانی گوناگون، نه تنها «صبر» را به عنوان یک فضیلت فردی معرفی می کند، بلکه با طرح آن در قالب «تواصی»، بعدی اجتماعی و تمدن ساز به آن می بخشد. «تواصی به صبر» در کنار «تواصی به حق»، سازوکار خروج انسان از خسران قطعی را فراهم کرده و به عنوان نیرویی مقاوم ساز و پایدار کننده در زیست دینی و جمعی عمل می کند. بررسی واژگان همگون لفظی و مفاهیم همگون معنایی با «صبر» و «تواصی» در قرآن، نشان می دهد که خویشتن داری، استقامت، توکل، یقین و تعاون بر خیر و ... پایه های اساسی ساخت انسان مومن و جامعه ای تحول خواه را شکل می دهند. پژوهش حاضر با بهره گیری از روش تحلیل درون متنی و بین امتنی، به بررسی ساختار نحوی و مفهومی این عناصر به ویژه صبر و جایگاه آن در گفتمان قرآنی پرداخته و نشان می دهد که «تواصی به صبر»، نقشی بنیادین در پایداری فرد و تحول اجتماعی ایفا می کند؛ زیرا اساسا ضرورت دارد برای دستیابی به جامعه آرمانی از مفاهیمی یاری جست که نتایج قطعی در پی دارد.

کلیدواژه ها:

سوره عصر ، تواصی ، صبر اجتماعی ، اخلاق دینی ، خسران وجودی