بررسی تاثیر پاندمی کووید-۱۹ بر اجرای قراردادها و تعهدات مدنی در حقوق ایران

پاندمی کووید-۱۹ به عنوان یکی از بزرگترین بحرانهای جهانی قرن بیست و یکم، تاثیرات گسترده ای بر ابعاد مختلف زندگی انسان از جمله روابط حقوقی و تعهدات مدنی بر جای گذاشته است. این پژوهش با هدف بررسی تاثیر پاندمی کووید-۱۹ بر اجرای قراردادها و تعهدات مدنی در حقوق ایران و ارائه راهکارهای حقوقی مناسب برای مواجهه با این چالش صورت گرفته است. روش تحقیق این مطالعه توصیفی-تحلیلی بوده و از منابع کتابخانه ای، اسناد قانونی، آرای قضایی و نظرات حقوقدانان استفاده شده است. یافته های تحقیق نشان می دهد که پاندمی کووید-۱۹ و محدودیتهای ناشی از آن، در بسیاری از موارد مانع از اجرای عادی قراردادها شده و طرفین قرارداد را با چالشهای حقوقی جدی مواجه ساخته است. تحلیل حقوقی نشان میدهد که کووید-۱۹ تحت شرایط خاص می تواند به عنوان مصداق فورس ماژور و یا موردی از عسر و حرج تلقی شود. همچنین، نظریه تغییر اوضاع و احوال می تواند در برخی موارد برای تعدیل قراردادها به کار گرفته شود. راهکارهای حقوقی شامل تعلیق قرارداد، فسخ توافقی، مذاکره مجدد و در موارد خاص، جبران خسارت محدود پیشنهاد می شود. بررسی رویکرد محاکم ایران نشان میدهد که قضات با نگرشی عادلانه و منطقی، موارد مطروحه را به صورت موردی بررسی کرده و در صدور آرای خود، شرایط خاص پاندمی را مدنظر قرار داده اند. مقایسه با سایر نظام های حقوقی نیز حاکی از همسویی نسبی رویکرد حقوق ایران با استانداردهای بین المللی است.

کلیدواژه ها:

پاندمی کووید-۱۹ ، قراردادها ، فورس ماژور ، عسر و حرج ، تغییر اوضاع و احوال ، حقوق مدنی ایران