تاثیر توسعه فضاهای ورزشی و ورزش های همگانی بر ارتقاء سلامت شهروندی با تاکید بر نقش مدارس متوسطه استان قزوین: مطالعه ای با رویکرد کمی

هدف پژوهش حاضر بررسی نقش توسعه فضاهای ورزشی و مشارکت در ورزش های همگانی در ارتقاء سلامت شهروندی دانش آموزان دوره اول و دوم متوسطه در استان قزوین بود. با توجه به اهمیت مدارس به عنوان یکی از نهادهای اصلی اجتماعی سازی و تاثیر مستقیم فضاهای فیزیکی و فعالیت های ورزشی بر سلامت روانی، اجتماعی و جسمانی نوجوانان، این پژوهش با رویکردی کمی انجام شد. روش تحقیق از نوع توصیفی-همبستگی بود و جامعه آماری آن شامل دانش آموزان و معلمان متوسطه اول و دوم استان قزوین بود. با استفاده از روش نمونه گیری تصادفی طبقه ای، تعداد ۱۰۰ نفر به عنوان نمونه انتخاب شدند. ابزار گردآوری داده ها پرسش نامه های محقق ساخته برای سه متغیر اصلی (توسعه فضاهای ورزشی، مشارکت در ورزش های همگانی و سلامت شهروندی) بود که روایی آن توسط متخصصان و پایایی آن از طریق ضریب آلفای کرونباخ تایید شد. تحلیل داده ها با استفاده از آمار توصیفی، آزمون همبستگی پیرسون، رگرسیون چندگانه و آزمون t انجام گرفت. نتایج نشان داد میان توسعه فضاهای ورزشی و مشارکت ورزشی رابطه مثبت و معنادار وجود دارد (r=۰.۵۳). همچنین، مشارکت در ورزش به طور مستقیم و قوی تری سلامت شهروندی را پیش بینی می کند (β=۰.۳۹، p<۰.۰۱). رگرسیون چندگانه نیز بیانگر آن بود که این دو متغیر در مجموع ۴۹ درصد از تغییرات سلامت شهروندی را تبیین می کنند. همچنین یافته ها نشان داد مشارکت ورزشی در مدارس شهری به طور معناداری بیشتر از مدارس روستایی است (p=۰.۰۱۵). نتیجه گیری پژوهش آن است که ارتقاء سلامت شهروندی دانش آموزان نیازمند توسعه متوازن زیرساخت های ورزشی، گسترش برنامه های ورزشی مدرسه ای و افزایش مشارکت فعال نوجوانان در ورزش های گروهی و همگانی است. پیشنهاد می شود سیاست گذاران آموزشی و شهری، با تمرکز ویژه بر مناطق کمتر برخوردار، اقدامات اجرایی و آموزشی گسترده تری در این زمینه انجام دهند.

کلیدواژه ها:

سلامت شهروندی ، ورزش همگانی ، فضاهای ورزشی ، دانش آموزان ، مدارس استان قزوین ، مشارکت اجتماعی ، عدالت فضایی