بررسی تطبیقی نسخ در قرآن از دیدگاه شیخ طوسی و آیت الله خویی

یکی از موضوعات مهم که در طول تاریخ تفسیر و علوم قرآن چالش برانگیز بوده است، موضوع نسخ است. عالمان متقدم تعداد زیادی از آیات که جنبه تخصیص و تقیید داشته را در محدوده نسخ قلمداد کرده اند؛ اما عالمان متاخر با تعریفی جدید نسبت به این موضوع، رویکرد ویژه ای پیدا کرده اند. در این میان، بحث ناسخ و منسوخ همچنان از جمله موضوعات اساسی علوم قرآنی به‎ شمار می آید. با این وجود، در زمینه تبیین و بررسی وجوه تفاوت و تشابه دیدگاه علمای متقدم و متاخر در موضوع نسخ در قرآن کریم، پژوهش های زیادی صورت نگرفته است. لذا پژوهش حاضر درصدد است تا با استفاده از روش توصیفی تحلیلی و مقایسه ای به بررسی تطبیقی دیدگاه های شیخ طوسی از عالمان متقدم در تفسیر «التبیان فی تفسیر القرآن» و کتاب «العده فی اصول الفقه» و آیت الله خویی از فقهای متاخر در کتاب «البیان فی تفسیر القرآن» بپردازد. یافته های این پژوهش حاکی از آن است که شیخ طوسی و آیت الله خویی در انواع نسخ و موارد آن در آیات قرآن کریم با یکدیگر اختلاف نظر دارند و آیت الله خویی بر خلاف شیخ طوسی، تنها به نسخ یک آیه از قرآن کریم معتقد می ‎باشد.

کلیدواژه ها:

نسخ ، تفسیر تبیان ، تفسیر بیان ، شیخ طوسی ، آیت الله خویی