تبیین شکل گیری فضاهای اعیانی در مناطق پیراشهری تهران مورد مطالعه: منطقه لواسانات

مطالعه فضاهای اعیانی در مناطق پیرامونی شهرهای بزرگ، به یکی از موضوعات محوری در مطالعات شهری تبدیل شده است. این پژوهش با هدف تبیین شکل گیری فضاهای اعیانی در مناطق پیراشهری منطقه لواسانات تهران، به بررسی عوامل موثر در این پدیده می پردازد. روش تحقیق، توصیفی-تحلیلی است. داده های مورد استفاده از منابع مختلف شامل مطالعات کتابخانه ای، مصاحبه با ساکنان و متخصصان شهری و تصاویر ماهواره ای جمع آوری شده است. روش تجزیه و تحلیل شامل تحلیل کیفی مضمون و تحلیل تصاویر ماهواره ای با شاخص های مختلف از جمله NDVI و طبقه بندی کاربری ها بوده است. یافته های پژوهش نشان می دهد که افزایش قیمت زمین در مرکز شهر تهران، تمایل طبقات مرفه به زندگی در محیط های طبیعی و آرام، توسعه زیرساخت های حمل ونقل، مصرف متظاهرانه و سیاست های مدیریت شهری در ارتباط با فضاسازی اعیانی، در شکل گیری فضاهای اعیانی نقش داشته اند. این روند، پیامدهایی از جمله: تغییر بافت اجتماعی منطقه، افزایش نابرابری فضایی، تخریب محیط زیست، توسعه فیزیکی سریع شهر به سمت پیرامون از جمله دامنه کوه ها و داخل حوزه روددره ها و کاهش دسترسی گروه های کم درآمد به زمین و مسکن داشته است. همچنین شاخص NDVI نشان می دهد که به مرور زمان از میزان پوشش گیاهی کاسته شده و به حجم ساخت و سازها افزوده شده است. نتایج حاصل از تجزیه و تحلیل ساختار کالبدی- فضایی نیز نشان می دهد که شهرها و روستاهای منطقه لواسانات با عناصر جدیدی از جمله شبکه های عبور و مرور، کاربری های خدماتی، گردشگری و تفریحی مواجه است. در نتیجه، این پژوهش پیشنهاد می کند که برنامه ریزان و سیاست گذاران شهری با تدوین قوانین سخت گیرانه تر و توجه به توسعه متوازن، از تشدید این چالش ها جلوگیری کنند.

کلیدواژه ها:

اقتصاد نئولیبرالیستی ، مناطق پیراشهری ، فضاهای اعیانی ، شهرنشینی نئولیبرالیسم ، لواسانات